دانلود گزارش کارآموزی شیمی کاربردی - آزمایشات شیمیایی لبنیات

گزارش کارآموزی شیمی کاربردی - آزمایشات شیمیایی لبنیات شیر غذایی بسیار کامل و با ارزشی است و مخصوص چون غذای منحصر به فرد نوزاد در ماه های اول تولد تامین می نماید دارای اهمیت زیادی است ترکیب عمده شیر از سه قسمت مختلف تشکیل شده است آب، چربی و مواد جامد غیر چرب که شامل پروتئین های شیر (کازئین، آلبومین، گلوبولین) لاکتوز، اسیدلاکتیک، اسیدسیتریک و مواد معدنی می باشد جدول زیر ترکیب شیرهای مختلف را به طور متو

دسته بندی	گزارش کارآموزی و کارورزی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	1524 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	41

فهرست مطالب

عنوان	صفحه
شیر	10
ترکیبات شیر	10
عوامل موثر در ترکیبات شیر	10
نژاد	11
فصل	11
سن	11
نسبت ویت	11
حالت قلیایی و اسیدی	12
شیر معمولی و غیر مرضی	12
استاندارد شیر	13
شیر حرارت ندیده	13
شیر پاستوریزه	13
شیر استرلیزه	13
شیر استرلیزه UHT	13
روش آزمون	14
تعیین مقدار چربی شیر	14
تعیین اسیدیته شیر	14
تعیین درصد ماده خشک	15
تعیین دانسیته شیر	15
جستجوی تقلبات در شیر	16
پنیر	17
تعیین مقدار چربی پنیر	19
تعیین اسیدیته پنیر	19
تعیین مقدار Ph پنیر	20
تعیین درصد ماده خشک	20
تعیین نمک پنیر	21
تعیین پروتئین پنیر	22
خامه	23
استاندارد خامه پاستوریزه در ایران	24
تعیین مقدار اسیدیته خامه	24
تعیین مقدار چربی خامه	24
کره	25
استاندارد کره پاستوریزه	26
ویژگی های عمومی	26
ویژگی های شیمیایی	26
تعیین اسیدیته کره	27
تعیین رطوبت کره	27
تعیین مواد باقیمانده شیر	28
تعیین درصد نمک کره	29
تععین چربی کره	29
دوغ	29
تعیین مقدار چربی دوغ	29
تعیین مقدار اسیدیته دوغ	30
تعیین ماده خشک دوغ	30
تعین میزان نکم دوغ	31
ماست	31
تعیین اسیدتیه	31
تعیین PH ماست	31
تعیین درصد چربی	32
تعیین ماده خشک	32

شیر:

ترکیبات شیر:

شیر غذایی بسیار کامل و با ارزشی است و مخصوص چون غذای منحصر به فرد نوزاد در ماه های اول تولد تامین می نماید دارای اهمیت زیادی است. ترکیب عمده شیر از سه قسمت مختلف تشکیل شده است آب، چربی و مواد جامد غیر چرب که شامل پروتئین های شیر (کازئین، آلبومین، گلوبولین) لاکتوز، اسیدلاکتیک، اسیدسیتریک و مواد معدنی می باشد. جدول زیر ترکیب شیرهای مختلف را به طور متوسط نشان می دهد.

ترکیبات	گاو	بز	انسان	گوسفند	مادیان
آب	7/87	0/86	2/88	3/81	8/89
چربی	61/3	6/4	3/3	9/6	2/1
لاکتوز	65/4	2/4	8/6	2/5	9/6
پروتئین (38/6  N)	29/3	4/4	5/1	6/5	8/1
خاکستر	75/0	8/0	2/0	0/1	3/0

عوامل موثر در ترکیبات شیر:

ترکیب شیر دام های مختلف ثابت نبوده و عوامل متعددی سبب تغییر ترکیبات شیر می شوند. این عوامل ممکن است مربوط به حالت بیماری و یا مرضی در دام باشند و یا مربوط به نژاد، نوع تغذیه، فصل، دوره شیردهی، سن و سایر عوامل باشند ذیلاً این عوامل را به طور مختصر در گاو مورد بررسی قرار می دهیم.

نژاد:

ترکیب شیر یک نوع دام در نژادهای مختلف متغیر می باشد و این تغییر بیشتر از نظر مقدار چربی دارای اهمیت است جدول زیر این تغییر را در برخی از نژادها نشان می دهد. علاوه بر این در افراد مختلف یک نژاد هم تغییر ترکیب شیر مشاهده می شود.

	آیرشا	فریزین	کرنزی	شورت هورن
درصد چربی	69/3	46/3	49/4	53/3
درصد ماده خشک بدون چربی	82/8	61/8	08/9	74/8

فصل: ترکیب شیر دامهای مختلف در فصول مختلف سال متغییر است. این تغییر بر حسب آب و هوا، نوع تغذیه و دوره شیردهی دام متفاوت است. به طور کلی در تابستان که حیوان بیشتر از علوفه سبز تغذیه می نماید مقدار شیر افزایش یافته ولی درصد چربی شیر کاهش می یابد و برعکس در زمستان مقدار چربی شیر بیشتر می شود.

سن: مقدار چربی و ماده خشک بدون چربی در دوره های شیردهی متعاقب به نسبت کاهش می یابد و این کاهش به میزان 1/0 درصد در دفعات دوم، سوم و چهارم شیردهی است و در دفعات بعد نسبت این کاهش بیشتر خواهد بود.

نسبت ویت: در شیر که حاوی مقدار معمولی و طبیعی ماده خشک بدون چربی (4/8 تا 9 درصد) باشد نسبت لاکتوز: پروتئین: خاکستر 13 : 9 : 2 می باشد. این نسبت به نام ویت مرسوم است و عوامل مختلف مثل افزودن و یا خارج نمودن آب تغییری در این نسبت ندارد و جهت تشخیص شیرهای غیرطبیعی و غیرمعمولی وسیله خوبی است.

حالت قلیایی و اسیدی:

شیر گاو در برابر مصرف فنل فتالئین اسیدی و در برابر معرف متیل اورانژ قلیایی است اما در برابر کاغذ لیتموس بواسطه وجود فسفاتهای موجود بی تفاوت است. pH شیر گاو معمولاً در حدود 4/6 و 6/6 است. اسیدیته شیر تازه در حدود 14/0 درصد (بر حسب اسیدلاکتیک) است. این مقدار در نگهداری بواسطه فعالیت میکروارگانیسم افزایش یافته و هرگاه اسیدیته به 3/0 درصد برسد طعم ترش در شیر احساس می شود و هرگاه مقدار اسیدیته به 6/0 درصد برسد، در حرارت معمولی شیر منعقد می شود. این حالت در شیر حرارت دیده متفاوت است چون در اثر حرارت نوع و تعداد میکروب های عادی شیر تغییر می کند.

شیر معمولی و غیر مرضی:

شیر معمولی یا مرضی شیر است که از پستان دام بیمار بدست می آید: اورام پستان گاو در وهله اول باعث آلودگی و تغییر کیفیت شیر می شود. علاوه بر روشهای متعددی که بر اساس آزمایشات میکروبیولوژیک برای تشخیص اورام پستان متداول است برخی از عوامل مربوط به تغییر ترکیبات شیر دام بیمار نیز می تواند جهت این تشخیص مفید واقع می شود. مقدار کلرور شیر سالم معمولاً از 13/0 درصد تجاوز نمی نماید. در حالیکه این مقدار در شیر مربوط به دام مبتلا به ورم پستان خیلی بیشتر است. مقدار لاکتوز و پروتئین شیر مبتلا و به طور کلی مقدار ماده خشک نیز کاهش   می یابد. مقدار کازئین به پروتئین () که در شیر دام سالم 80 درصد است کاهش پیدا می کند و از طرفی نسبت کلرورها به لاکتوز () که در شیر سالم در حدود 3/2 است افزایش یافته و به 3 و یا بیشتر می رسد. شیر دامی که به ورم پستان مشکوک باشد. بایستی جداگانه جمع آوری شود و از هر چهار قسمت پستان جداگانه شیر دوشیده و جهت آزمایشات مختلف میکروبی و شیمیایی به آزمایشگاه ارسال شود.

استاندارد شیر

بر حسب استانداردهای بین المللی شیر خام بایستی دارای مشخصات زیر باشد چربی شیر خام نباید از 3 درصد کمتر باشد ماده خشک بدون (SNF) نباید از 5/8 درصد کمتر باشد.

شیر حرارت ندیده:

در برخی از کشورها دامداریهایی که دارای گواهینامه مخصوص بهداشتی هستند اجازه دارند که شیر را بدون اعمال روشهای حرارتی به فروش برسانند چنین شیری بایستی دارای نتیجه رضایت بخش در برابر آزمایش متیلن بلو باشد.

شیر پاستوریزه

پاستوریزاسیون به عملی اطلاق می شود که شیر مدت نیم ساعت در حرارت حداقل 63 درجه سانتی گراد (150-145) و یا مدت 15 ثانیه در حرارت 71 تا 72 درجه سانتی گراد (6/161-8/159) نگهداری شده و سپس بلافاصله سرد شود. چنین شیری بایستی دارای نتیجه رضایتبخش در برابر آزمایش متیلن بلو و فسفاتاز باشد.

شیر استرلیزه:

شیر استرلیزه شیری است که پس از صاف و یکنواخت شدن در حرارت حداقل 105 ( 212) به مدتی نگهداری شود تا نتیجه آزمایش کدورت آن رضایتبخش باشد.

شیر استرلیزه UHT:

چنین شیری بایستی حداقل به مدت یک ثانیه در حرارت بالاتر از 122 (270) نگهداری شود و سپس به طور استریل بسته بندی شود. به طور کلی دو روش برای این منظور متداول است. یکی روش مستقیم که بخار گرم به داخل شیر نفوذ داده می شود و سپس مقدار آب اضافه از شیر خارج می گردد و دیگر روش غیرمستقیم که عمل لازم با عمل تبادل حرارتی به شیر می رسد.

شیر پاستوریزه:

تعیین مقدار چربی: چربی شیر را با استفاده از بوتیرومتر 40 اندازه می گیریم.

ابتدا با استفاده از پیپت 10، به مقدار 10 اسیدسولفوریک (1 + 9 ) را برداشته و در بوتیرومتر می ریزیم سپس با استفاده از پیپت حبابدار 11 به مقدار 11 شیر برداشته و آرام آرام از کنار دیواره بوتیرومتر آن را به اسید اضافه می کنیم باید توجه داشته باشیم که سطح مابین اسید و شیر سیاه نشود چون سیاه شدن به معنی سوخته شدن چربی شیر است. در آخر با استفاده از پیپت 1 به مقدار 1 الکل اتیلیک را برداشته و به محتویات بوتیرومتر می افزائیم. دهانه بوتیرومتر را با پنبه خشک می کنیم و در آن را می بندیم. سپس چند بار بوتیرومتر را به آرامی سردتر می کنیم تا محتویات داخل آن به خوبی با هم مخلوط شوند. بعد از اینکه یک مایع قهوه ای یک دست پدیدار شد بوتیرومتر را به مدت 5 دقیقه در حرارت 60 سانتی گراد با دور 1200 سانتریفوژ می کنیم. با توجه به اینکه روی بوتیرومتر مدرج است مقدار چربی جدا شده از شیر را می توان با استفاده از درجه بندی ها معین نمود.

تعیین اسیدیته شیر:

برای تعیین اسیدیته شیر از تیتراسیون این ماده با سود 1/0 نرمال استفاده می شود بدین ترتیب که در یک ارلن کوچک (مثلاً 100) با استفاده از پیپت 10 به مقدار 10 شیر و 10 آب مقطر جوشیده سرد می ریزیم چند قطره فنل فتالئین جهت شناسایی نقطه ختم عمل می ریزیم و با سود 1/0 نرمال آن را تیتر می کنیم. لازم به ذکر است برای تهیه آب مقطر جوشیده، مقداری آب مقطر را می جوشانیم به محض اینکه جوشید آن را خاموش می کنیم و بالافاصله روی ظرف را (با پنبه یا فویل) می پوشانیم بعد از سرد شدن کامل سرپوش ظرف را بر می داریم و در آن را می بندیم تا گاز  هوا در آن حل نشود.

اگر آب را بجوشانیم یا پس از جوشیدن در آن نبندیم  حل شده در آن باعث می شود که اسیدیته زیاد نشود و در نتیجه سود بیشتری برای خنثی کردن آن لازم است.

=Vحجم سود مصرفی    =M10 شیر    اسیدیته

درصد ماده خشک: پلیت را در اتوکلاو و در دمای 110-100 به مدت حداقل نیم ساعت قرار می دهیم بعد آن را در دسیکاتور می گذاریم تا سرد شده و به وزن ثابت برسد. آن را وزن می کنیم و وزنش را یادداشت می کنیم gr10-5 نمونه در آن می ریزیم (وزن دقیق نمونه را یادداشت می کنیم) پلیت را در آون با دمای 2100 و به مدت 2-1 ساعت قرار می دهیم سپس پلیت را از آون خارج کرده و در دسیکاتور می گذاریم تا سرد شود پس از سرد شدن مجدداً آن را وزن می کنیم.

100× وزن پلیت خالی – وزن پلیت با نمونه خشک شده = درصد ماده خشک

                 وزن نمونه

درصد ماده خشک – 100 = درصد رطوبت

درصد چربی – درصد ماده خشک =درصد ماده خشک بدون چربی

تعیین دانسیته شیر:

برای تعیین دانسیته شیر از لاکتو استفاده می کنیم بدین ترتیب که در یک مزو 250 به مقدار 200 شیر می ریزیم. لاکتو دانسیته را به آرامی وارد مزو می کنیم (شیر باید به حدی باشد که وقتی لاکتو دانسیته وارد می شود شیر سرریز کند) دانسیته بر اساس 15 طراحی شده است بعد از ثابت شدن لاکتو دانسیته ابتدا درجه حرارت را یادداشت کرده بعد عدد دانسیته را می خوانیم بهتر است حرارت نمونه 15 باشد تا خطای کار کمتر باشد. به ازای هر یک واحد بیشتر از 15 تا 20 به اندازه 2/0 به عدد خوانده شده اضافه می شود و به ازای هر یک درجه کمتر از 15 تا 20 به اندازه 2/0 از عدد خوانده شده کم می شود و به ازای هر یک واحد بیشتر از 20 به مقدار 3/0 به عدد خوانده شده اضافه می کنیم و به ازای یک واحد کمتر از 20 به اندازه 3/0 از عدد خوانده شده کم می کنیم مثلاً در دمای 23 عدد خوانده شده 5/26 است بنابراین:

23 20  15

9/1 =9/0 + 1

4/28 =9/1 + 5/26

با استفاده از جدول مرجع دانسیته شیر را در 4/28 درجه سانتی گراد می خوانیم. عدد نوشته شده 0284/1 است.

جستجوی تقلبات در شیر:

بسیار اتفاق می افتد که افراد سودجو به طرق مختلف تقلباتی در شیر انجام می دهند افزودن آب به شیر و یا در حقیقت رقیق کردن آن و یا گرفتن قسمتی از چربی شیر از اعمال متداولی است که به این ترتیب انجام می شود در بسیاری از مواقع پی بردن به این نوع تقلبات آسان بوده و در برخی موارد آزمایش کننده را با اشکال روبرو می کند. افزودن آب به شیر و یا رقیق کردن آن با اندازه گیری وزن مخصوص شیر امکان پذیر است بدین معنی چون وزن مخصوص آب کمتر از شیر است اضافه نمودن حجم معینی از آب به شیر باعث کم شدن وزن مخصوص شیر می شود. از طرفی هرگاه قسمتی از چربی شیر گرفته شود وزن مخصوص شیر افزایش می یابد و هرگاه عمل گرفتن چربی و افزایش آب به شیر با هم انجام شود ممکن است تفاوت قابل ملاحظه ای در وزن مخصوص شیر بوجود نیاید. ولی نتیجه آزمایشات دیگر از قبیل تعیین ماده خشک و ماده خشک بدون چربی و نیز مقدار چربی شیر اطلاعات لازم در مورد خلوص و یا وجود تقلب در شیر را در اختیار آزمایش کننده قرار می دهد.

نسبت ویت که عبارتست از نسبت لاکتوز-پروتئین-خاکستر معمولاً در حد 13-9-2 می باشد و خیلی کمتر اتفاق می افتد که این نسبت در مخلوط شیر یک دامداری و یا شیر ارسالی به کارخانه تغییر نماید. البته ممکن است که شیر یک سر دام به علل مختلف تغییرات قابل ملاحظه ای را از نظر میزان ترکیبات نشان دهد ولی این تغییرات در مخلوط شیر دامهای سالم معمولاً اتفاق نمی افتد. مقدار خاکستر نیز در حدود 8 درصد از ماده خشک بدون چربی را تشکیل دهد. مقدار آلبومین شیر سالم در حدود 6/0 درصداست. بالا بودن این مقدار یا به علت وجود کلستروم (شیر اوایل دوران شیردهی) و یا به علت مرضی است. تعیین نقطه انجماد معمولاً برای اندازه گیری میزان آب اضافه شده به شیر مورد استفاده قرار می گیرد ولی هر گاه به جای آب از یک مایع ایزوتونیک با شیر استفاده شده باشد تعیین نقطه انجماد نیز کمک زیادی در کشف این تقلب نمی کند، البته در عین حال هرگاه برای ساختن مایع ایزوتونیک با شیر از املاح مختلف استفاده شده باشد بالا بودن خاکستر در تشخیص کمک می کند و هرگاه از املاح آمونیاک استفاده نشده باشد بالا بودن ازت کلی نیز کمک موثر در تشخیص خواهد بود.

پنیر

پنیر محصولی است که از لخته شدن کازئین شیر در محیط اسیدی در اثر آنزیم مخصوص رنین که از معده چهارم یا شیردان گوساله حاصل می شود تولید می گردد و تفاوتی که در بافت، طعم و ترکیبات و ظاهر انواع مختلف پنیر موجود است بواسطه روشهای مختلفی است که در تهیه و به خصوص در مرحله آماده کردن و رساندن پنیر اعمال می شود دیویس انواع مختلف پنیر را تقسیم بندی کرده است و به طور کلی سه گروه پنیرهای نرم، نیمه سخت و سخت قائل شده است. در مرحله رساندن انواع پنیرها از تخمیرات مختلفی که در اثر فعالیت میکروارگانیسم و یا قارچ بخصوصی انجام می شود استفاده می گردد. به طور کلی پنیر یکی از محصولات با ارزش شیر بوده و دارای ارزش غذایی بسیار خوبی است اسیدهای آمینه کازئین که در پنیر موجود می باشند از نظر تنوع بسیار کامل بوده و حاوی کلیه اسیدهای آمینه ضروری می باشند. در مورد پنیر هنوز استاندارد خاصی در ایران تهیه نشده است ولی آنچه که بایستی در نظر گرفته شود این است که ماده خشک تام پنیر نباید از 50 درصد کمتر باشد در غیر این صورت مویداین خواهد بود که پنیر از شیر چربی گرفته تهیه شده است (این نظر در مورد پنیرهای تازه تطبیق نمی کند) رابطه و ضریب دیگری که بایستی در مورد پنیر در نظر گرفته شود نسبت  است این نسبت نباید از  کمتر باشد. (در بیشتر موارد این نسبت  است). ریچموند برای شناسایی کیفیت شیری که به منظور تهیه پنیر مورد استفاده قرار گرفته است رابطه زیر را پیشنهاد می کند.

مقدار چربی شیر

=Fمقدار درصد چربی در پنیر

=Pمقدار درصد پروتئین در پنیر

طریقه نگهداری در انواع پنیرها متفاوت است در ایران بیشتر از آب نمک بدین منظور استفاده می شود. و از این رو مقدار نمک موجود در پنیر زیاد است در انواع پنیرهای سخت و نیمه سخت خارجی از مواد نگهدارنده بدین منظور استفاده می شود. مقررات انگلستان وجود نایسین (Nisin) نوعی آنتی بیوتیک که به طور طبیعی هم در شیر یافت می شود و اسید سوربیک را تا هزار PPM در پنیر مجاز می داند. همچنین از مواد امولسیفیه کننده نیز در تهیه برخی از انواع پنیرها استفاده می شود که از آن جمله سیترات و تارتارات و فسفات سدیم، پتاسیم، کلسیم، آمونیوم را می توان نام برد.

تعیین مقدار چربی پنیر:

ابتدا در یک ارلن 3 گرم پنیر را وزن می کنیم با پیپت 10 به مقدار 7 میلی لیتر آب ولرم به آن می افزائیم. مقداری هم می زنیم تا پنیر در آب حل شود. بعد محتویات ارلن را به بویترومتر 40 منتقل می کنیم سپس با پیپت 10 به مقدار 10 میلی لیتر اسیدسولفوریک (1+9) و امیلی لیتر الکل آنیلیک با استفاده از پیپت به بوتیرومتر می افزائیم. می توانیم کمی آب مقطر (به اندازه یک میلی لیتر یا کمتر) به بوتیرومتر اضافه کنیم تا مخلوط داخل آن به ابتدای درجه بندی برسد. در خاتمه دهانه بوتیرومتر را خشک کرده و در آن را می بندیم. به آرامی آن را چند بار سر و ته می کنیم. می توان برای انحلال بیشتر پنیر در اسید بوتیرومتر را در بن ماری با دمای 70 قرار دهیم. در سانتریفوژ به مدت 8 دقیقه مخلوط را قرار می دهیم. با توجه به درجه بندی روی بوتیرومتر مقدار چربی جدا شده از پنیر را می خوانیم.

تعیین اسیدیته پنیر:

در یک بالن 250 میلی لیتری، 25 گرم پنیر وزن می کنیم بعد با آب مقطر محلول را به حجم می رسانیم در بالن را بسته و آن را هم می زنیم تا پنیر تا حد امکان در آب حل شود سپس محلول را صاف می کنیم از محلول صاف شده زیر کاغذ صافی با پیپت به طور دقیق 25 میلی لیتر در یک ارلن می ریزیم چند قطره فنل فتالئین جهت شناسایی نقطه ختم عمل می ریزیم (دقت می کنیم فنل فتالئین از پنج قطره بیشتر نشود زیرا افزایش زیاد شناساگر در تیتراسیون نقطه ختم عمل را به تاخیر می اندازد) سپس محلول را با سود 1/0 نرمال تیتر می کنیم حجم سود مصرفی را در رابطه زیر قرار می دهیم تا مقدار اسیدیته پنیر بدست آید.

مقدار اسیدیته

:V حجم سود مصرفی

:M وزن نمونه

تعیین مقدار pH پنیر:

ابتدا مقداری آب مقطر را در حضور فنل فتالئین با سود 1/0 نرمال تیتر می کنیم. این آب، آب خنثی شده نامیده می شود. سپس مقداری پنیر رنده شده که با آب خنثی شده به میزان کم مرطوب گشته را مستقیماً زیر pH متر قرار می دهیم عدد ثابت شده روی دستگاه میزان pH پنیر است.

تعیین درصد ماده خشک

برای تعیین ماده خشک پنیر بایداز پلیت شن دار استفاده کنیم. شن و ماسه معمولی را در محلول اسیدکلریدریک کمی می جوشانیم بعد آن را به خوبی آبکش می کنیم و در جایی پهن کرده تا خشک شود. از شن خشک شده مقداری در پلیت می ریزیم. یک همزن شیشه ای کوچک نیز در پلیت می گذاریم بعد پلیت را با محتویات آن داخل اتوکلاو در دمای 110-100 به مدت نیم ساعت قرار می دهیم تا به وزن ثابت رسیده و رطوبت آن خشک شود. پلیت را دسیکاتور قرار می دهیم تا سرد شود گذاشتن پلیت در دسیکاتور باعث می شود که در ضمن سرد شدن از رطوبت محیط مصون باشد وقتی که پلیت سرد شد. آن را وزن می کنیم و وزن پلیت خالی را یادداشت می کنیم. سپس 03/0 5 گرم از پنیر (رنده شده) را به پلیت اضافه می کنیم. با همزن شیشه ای که داخل پلیت بود سعی می کنیم پنیر را با شن داخل ظرف خوب مخلوط کنیم به طوریکه یک مخلوط یکنواخت بدست آید برای مخلوط شدن بهتر پنیر با شن از 5 الکل اتانول کمک می گیریم. الکل را با پیپت به آرامی در حین هم زدن پنیر با شن به آن اضافه می کنیم. سپس پلیت را با محتویات آن در اتوکلاو به مدت 1 الی 2 ساعت در دمای 110 قرار می دهیم. پس از آنکه پلیت خشک شد آن را خارج کرده در دسیکاتور قرار می دهیم تا رطوبت محیط را در حین سرد شدن جذب نکند وقتی که پلیت سرد شد آن را وزن می کنیم.

میزان ماده خشک =وزن پلیت خالی – وزن پلیت حاوی پنیر

تعیین نمک پنیر:

برای تعیین نمک پنیر دو روش به کار می رود، در روش اول در یک ارلن 250، ابتدا 2 گرم از نمونه را ریخته و سپس به آن با پیپت 10، 25 میلی لیتر نیترات نقره، 6 میلی لیتر اسیدنیتریک و مقدار کمی آب می افزائیم. ارلن را روی هیتر قرار داده تا محلول داخل آن به جوش آید. جوشیدن محلول باعث می شود که همه نمک های مزاحم آن به جز کلر جذب نشوند. بعد با پیپت 10، به مقدار 6-5 میلی لیتر پرمنگنات پتاسیم اشباع به محلول در حال جوش اضافه می کنیم. سپس مقدار گلوکز (به عنوان رنگ بر) با قاشق به محلول می افزائیم. پس از افزایش گلوکز محلول به رنگ زرد بسیار کم رنگ در می آید.

وقتی محلول به رنگ مورد نظر رسید آن را از روی هیتر برداشته و با استوانه مدرج، 100 میلی لیتر آب نقطه سرد روی آن می ریزیم و صبر می کنیم تا محلول کاملاً سرد شود سپس تقریباً 10 قطره زاج آهن اشباع (سولفات مضاعف آمونیوم خرد) می ریزیم. بعد محلول حاصله را با تیوسیانات آمونیوم 1/0 نرمال تا ظهور رنگ قرمز آجری تیتر می کنیم و با استفاده از رابطه زیر مقدار نمک پنیر را محاسبه می کنیم.

 100 × 0585/0 × N × حجم تیوسیانات – حجم نیترات نقره  =درصد نمک

                   وزن نمونه

:N نرمالیته تیوسیانات            0585/0=ضریب نمک طعام است.

روش دوم:

در یک بالن ژوژه به مقدار 10 گرم پنیر رنده شده یا هاون شده می ریزیم. کمی آب مقطر گرم (40) به آن اضافه کنیم. مخلوط را هم می زنیم تا حد امکان پنیر در آب حل نشود بعد با آب 40 درجه سانتی گراد محلول را به حجم می رسانیم سپس آن را صاف می کنیم از محلول صاف شده زیر صافی 25 میلی لیتر در یک ارلن می ریزیم و 1 میلی لیتر کرومات پتاسیم %5 به عنوان شناساگر می افزائیم محلول ارلن را خوب هم می زنیم تا شناساگر به خوبی در محلول حل شود سپس آن را با نیترات نقره 1/0 نرمال تا ظهور رنگ نارنجی مایل به قهوه ای تیتر می کنیم. باید توجه داشته باشیم که رنگ ظاهر شده حداقل به مدت 30 ثانیه پایدار باشد سپس با استفاده از رابطه زیر درصد نمک پنیر را محاسبه می کنیم.

 85 / 5 × (1/0) نرمالیته نیترات نقره × حجم نیترات نقره = درصد نمک

                     gr 5/2 (وزن نمونه)

تعیین پروتئین پنیر:

روی ترازو به اندازه 1 گرم پنیر را روی کاغذ صافی به طور دقیق وزن می کنیم.

بعد ترازو را صفر می کنیم و 5 گرم سولفات پتاسیم به کاغذ صافی اضافه می کنیم دوباره ترازو را صفر کرده و 1 گرم سولفات مس به مواد اضافه می کنیم بار سوم ترازو را صفر می کنیم و حدود 5/0-2/0 گرم دی اکسید سلنیم به مواد روی کاغذ صافی می افزائیم. (سولفات پتاسیم، سولفات مس و دی اکسید سلنیم نقش کاتالیزور را دارند) بعد کاغذ صافی را به آرامی تا می کنیم و آن را داخل بالن کلدال می اندازیم (زیر هود) چند قطعه سنگ جوش، 25 میلی لیتر اسیدسولفوریک غلیظ و مقداری پارافین به عنوان ضد کف به محتویات بالن اضافه می کنیم شعله را روشن می کنیم در ابتدا به علت اثر اسید بر مواد یک محلول سیاه ظاهر می شود حرارت باعث ایجاد بخار در بالن می شود این بخار خطرناک است و باعث انفجار بالن می شود برای خنثی نمودن آن از سود 30% وزن وزنی استفاده می کنیم سود را از راه قیف و قطره قطره به بالن اضافه می کنیم بالن کلدال به یک مبرد تقطیر متصل است با اضافه کردن سود و خنثی شدن بخارات اسید عمل تقطیر با خطر کمتری ادامه می یابد بعد از گذشت یک ساعت حرارت را بیشتر کرده و آن قدر تقطیر ماده را ادامه می دهیم تا حدود 300 میلی لیتر از مایع تقطیر شده اولیه شامل آمونیاک جمع آوری شود حرارت را قطع کرده و ارلن حاوی مایع تقطیر شده را از دستگاه جدا می کنیم محلول تقطیر شده به رنگ نارنجی بسیار روشن است این مایع را با اسیدسولفوریک 1/0 نرمال تا ظهور رنگ آبی فیروزه ای تیتر می کنیم با در نظر داشتن اینکه هر یک میلی لیتر اسیدسولفوریک 1/0 نرمال برابر با 0014/0 گرم ازت است با توجه به حجم مصرفی اسید مقدار پروتئین را محاسبه می کنیم.

خامه

خامه عبارت از قسمتی از شیر است که از نظر چربی غنی می باشد و معمولاً با عمل خامه زنی از شیر جدا می شود. هر گاه خامه زنی به طریق مکانیکی انجام شود محصول تهیه شده ممکن است تا 65 درصد حاوی چربی باشد. انواع خامه بر حسب مقدار چربی آن تقسیم بندی می شود و در کشورهای مختلف استانداردهای خاصی که معمولاً بر اساس مقدار درصد چربی تدوین شده است موجود می باشد. کمیته استاندارد موادغذائی انگلستان در مورد خامه استرلیزه افزودن 2/0 درصد مواد ثابت کننده مانند کربنات سدیم و پتاسیم، سیترات ها و ارتوفسفات ها و کلرورکلسیم را بشرط آنکه بر روی برچسب اعلام شده باشد مجاز می داند. از نظر کنترل خامه در نظر گرفتن نسبت ویت مهم است چون مانند آنچه که در مورد شیر بیان شد نسبت لاکتوز-پروتئین – خاکستر در ماده خشک به ترتیب برابر با 13-9-2 می باشد.

استاندارد خامه پاستوریزه در ایران

شرح زیر قسمتی از استاندارد خامه پاستوریزه است که توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران ارائه شده است.

تعریف-خامه پاستوریزه قسمتی از شیر است که حداقل حاوی 18 درصد چربی شیر باشد و مطابق استاندارد پاستوریزاسیون تهیه شده باشد.

انواع خامه پاستوریزه عبارتست از:

الف-خامه ترش، خامه ایست که ترشی آن بیش از 2/0 درصد اسیدلاکتیک باشد.

ب-خامه رقیق، خامه ای است که حاوی 20 تا 25 درصد چربی شیر باشد.

ج-خامه غلیظ، خامه ای است که حاوی 34 درصد چربی شیر باشد.

د-خامه زده، خامه ای است که حداقل حاوی 30 درصد چربی شیر باشد.

تعیین مقدار اسیدیته خامه:

در یک ارلن مایر 9 گرم خامه را وزن می کنیم 9 میلی لیتر آب مقطر به آن اضافه می کنیم و چند قطره فنل فتالئین به آن افزائیم با سود 1/0 نرمال تا ظهور رنگ صورتی کم رنگ تیتر می کنیم.

:Vحجم سود مصرفی                                         اسیدیته

تعیین مقدار چربی خامه:

برای تعیین مقدار چربی خامه ابتدا باید آن را نسبت 1 به 4 رقیق کنیم و عدد نهایی خوانده شده در چهار ضرب کنیم از خامه رقیق شده با پیپت 11 حبابدار تا خط نشانه برداشته و در بوتیرومتر شیر می ریزیم بعد با پیپت 10، اسید سولفوریک (1+9) و با پیپت 1 هم به مقدار 1 میلی لیتر الکل آنیلیک را آرام آرام از دیواره به خامه رقیق اضافه می کنیم. دهانه بوتیرومتر را خشک کرده و در آن را می بندیم و به آرامی سر و ته می کنیم در اثر واکنش اسید با خامه بوتیرومتر بسیار داغ و سوزان می شود وقتی مایع قهوه ای یکنواختی بدست آمد آن را به مدت 5 دقیقه در حرارت 60 درجه سانتی گراد با دور 1200 سانتریفوژ می کنیم. بعد چربی جدا شده را با توجه به درجه بندی روی بوتیرومتر می خوانیم.

کره

کره محصولی است از زدن خامه به دست می آید چربی خامه را جدا کرده و پس از خارج ساختن آب زیادی آن را به صورت یکنواخت درآورده و گاهی مقداری نمک و یا رنگ به آن می افزایند جهت تهیه کره با طعم و عطر بهتر آن را از خامه ترش شده تهیه می نمایند. از نظر ساختمانی کره عبارتست از پخش ذرات آب در بین ذرات چربی که به طور ثابت قرار دارند. عامل موثر در طعم و عطر کره دی استیل و به مقدار کمتر اسیدبوتیریک، اسید استیک، اسیدفرمیک و اسیدپروپیونیک و آلدئیداسیتیک است. کره ای که از خامه ترش تولید شده باشد شامل مقدار بیشتر مواد معطر است ترکیب کره عبارتست از از آب و چربی و مواد چامد غیر چرب (NFMS) که شامل کازئین، لاکتوز املاح است. نسبت این مواد معمولاً باید به شرح زیر باشد.

چربی 80-84 درصد

آب 15-3/15 درصد

مواد جامد غیر چرب 1 درصد

مقررات: از نظر وضع مقررات و استانداردهای مربوط به کره تقریباً می توان گفت که اختلاف زیادی در کشورهای مختلف وجود نداشته و تا اندازه ای مشابه و یکنواخت است. دولت انگلستان استاندارد زیر را برای کره قائل شده است.

1-چربی نباید از هشتاد درصد کمتر باشد.

2-مواد جامد غیر چرب نباید از دو درصد بیشتر باشد.

3-آب نباید از شانزده درصد بیشتر باشد.

در مورد کره های نمک زده مقدار چربی می تواند به 78 درصد تقلیل پیدا کند در حالیکه مقدار نمک از 3 درصد تجاوز ننماید.

استاندارد کره پاستوریزه:

این استاندارد توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران جهت کره پاستوریزه در نظر گرفته شده است.

تعریف-کره پاستوریزه محصولی است که منحصراً از شیر مشتق شده است و از زدن خامه پاستوریزه بدست می آید و نباید کمتر از 80 درصد چربی داشته باشد.

ویژگی های عمومی:

1-طعم و عطر کره باید مطبوع و طبیعی و عاری از هر گونه ترشیدگی و تندی و طعم خارجی باشد.

2-وضعیت ساختمانی سنج کره باید یکنواخت بوده و در حرارت 10 تا 12 درجه سانتی گراد نباید نرم یا شکننده باشد.

3-رنگ کره باید طبیعی بوده و حد آن بین سفید تا زرد باشد. رنگ های غیرطبیعی، رگه، خال و لکه های حاصل از کپک زدگی نباید در کره دیده شود.

ویژگی های شیمیایی:

عدد رایشه میشل                25-32

عدد پولسنک                      5/1-5/3

عدد کرشنر                        بیشتر از 5/19

عدد ید                              28-42

عدد صابونی                      225-235

حداکثر اسیدیته بر حسب اسیداولئیک بایستی یک باشد، مشروط بر اینکه عدد پراکسید از 10 میلی اکی والان در کیلوگرم تجاوز نکند. مقدار نمک در کره پاستوریزه نمک دار از 3 درصد نباید تجاوز کند.

تعیین اسیدیته کره:

18 گرم کره را وزن کرده و در یک ارلن با 90 میلی لیتر آب مقطر جوشیده مخلوط می کنیم می توان برای انحلال بهتر کره در آب، ارلن را روی هیتر قرار داد. چند قطره فنل فتالئین به محلول اضافه می کنیم و در حالیکه محلول گرم است آن را با سود 02/0 نرمال تیتر می کنیم. پیدایش رنگ صورتی کم رنگ نقطه ختم عمل است.

مقدار میلی لیتر سود 02/0 نرمال = درصد اسیدیته بر حسب اسیدلاکتیک

                                                         100

تعیین رطوبت کره:

یک پلیت را همراه با یک همزن شیشه ای در اتوکلاو در دمای 100 درجه سانتی گراد به مدت نیم ساعت قرار می دهیم. پلیت را خارج کرده و در دسیکاتور سرد می کنیم پس آن را وزن می کنیم وزن پلیت خالی را یادداشت می کنیم. بعد پلیت را روی ترازو گذاشته و آن را صفر می کنیم 3 تا 4 گرم از نمونه را در پلیت می ریزیم پلیت را روی حمام آب حرارت می دهیم تا مقداری از رطوبت آن تبخیر شود و در ضمن آن را با همزن شیشه ای وزن می کنیم. سپس پلیت را در اتوکلاو در دمای 110-100 درجه سانتی گراد گذاشته و به مدت 3 ساعت حرارت می دهیم بعد آن را از اتوکلاو خارج کرده در دسیکاتور قرار ی دهیم تا سرد شود بعد از اینکه پلیت سرد شد آن را وزن می کنیم و مجدداً پلیت را به اتوکلاو بر می گردانیم. بعد از یک ربع ساعت عمل توزین را تکرار می کنیم آن قدر این عمل را تکرار می کنیم تا تفاوت دو توزین متوالی بیشتر از یک میلی گرم نباشد.

مقدار رطوبت را با استفاده از رابطه زیر بدست می آوریم.

درصد رطوبت

وزن نمونه =

وزن ظرف و نمونه قبل از خشک کردن =

وزن ظرف و نمونه بعد از خشک کردن =

تعیین مواد باقیمانده شیر (curd) + نمک کره

مواد باقی مانده از اندازه گیری رطوبت را به آرامی حرارت داده تا ذوب شود. سپس به آن مقداری اتردوپترل سبک (نقطه جوش 60-40) افزوده و آن را به هم می زنیم. یک کاغذ صافی را در اتوکلاو به مدت یک ربع در دمای 100 درجه سانتی گراد قرار می دهیم سپس آن را خارج کرده و در دسیکاتور قرار می دهیم تا سرد شود بعد آن را وزن می کنیم وزن را یادداشت می کنیم. محلول ساخته شده را به وسیله کاغذ صافی صاف می کنیم. سپس با اتر می شوئیم و روی مواد صاف شده روی کاغذ صافی می ریزیم مواد روی کاغذ صافی را نیز با اتر می شوئیم بعد کاغذ صافی را در اتوکلاو 100 درجه سانتیگراد به مدت نیم ساعت گذاشته تا خشک شود پس از خارج کردن و قرار دادن کاغذ در دسیکاتور و سرد شدن آن، کاغذ را وزن می کنیم.

وزن کاغذ صافی تنها-وزن کاغذ صافی با ماده روی آن=مقدار باقیمانده شیر+نمک

تعیین درصد نمک کره

کاغذ صافی باقیمانده را در یک بشر انداخته و 20 میلی لیتر آب مقطر جوش به آن می افزائیم و آن را به همی زنیم تا نمک در آب گرم حل شود. سپس بشر را کنار گذاشته تا سرد شود و با محلول نیترات نفره 05/0 نرمال دو برابر مصرف کرومات پتاسیم %1 تا پیدایش رنگ قرمز آجری رنگ تیتر می کنیم.

درصد نمک

:V حجم نیترات نقره مصرفی

:N نرمالیته نیترات نقره

:M وزن نمونه

تعیین چربی در کره:

مقدار چربی پس از تعیین رطوبت، نمک و باقیمانده شیر در کره به صورت زیر محاسبه می شود.

(درصد باقیمانده شیر+درصد نمک+درصدرطوبت)-100= درصد چربی

دوغ:

تعیین مقدار چربی:

در یک بوتیرومتر شیر (بدون مخزن) با پیپت 10، دقیقاً 10 میلی لیتر اسیدسولفوریک(1+9) می ریزیم با استفاده از پیپت حبابدار 11 به مقدار 11 میلی لیتر دوغ را برداشته و آرام آرام از کنار دیواره بوتیرومتر به اسید اضافه می کنیم باید دقت شود که سطح بین اسید و دوغ سیاه نشود بعد با پیپت 1 به مقدار 1 الکل آنیلیک به اسید و دوغ اضافه می کنیم دهانه بوتیرومتر را خشک کرده و در آن را می بندیم و به آرامی سر و ته می کنیم در حین این عمل بدنه بوتیرومتر بسیار داغ و سوزان می شود که نشانه واکنش بین اسید و دوغ است. باید این عمل خیلی آرام و با احتیاط انجام شود تا چربی داخل دوغ نسوزد و سیاه نشود وقتی که محلول یکنواخت قهوه ای کم رنگ حاصل شد بوتیرومتر را به مدت 5 دقیقه با دور 1200 و دمای60 سانتریفوژ می کنیم بعد بوتیرومتر را درآورده و مقدار چربی جدا شده را با توجه به درجه بندی روی آن می خوانیم.

تعیین مقدار اسیدیته دوغ

با پیپت 10 حبابدار، 10 میلی لیتر دوغ و 10 میلی لیتر آب مقطر سرد شده را در یک ارلن می ریزیم 4 تا 5 قطره فنل فتالئین به آن اضافه می کنیم و بعد با سود 1/0 نرمال آن را تیتر می کنیم.

=Mوزن نمونه (10)     =Vحجم سود مصرفی         اسیدیته

تعیین ماده خشک دوغ:

پلیت را در اتوکلاو 110-100 به مدت حداقل نیم ساعت می گذاریم بعد آن را در دسیکاتور قرار می دهیم تا سرد شود و به وزن ثابت برسد بعد آن را وزن می کنیم وزن پلیت خالی را یادداشت می کنیم سپس 5 تا 10 گرم نمونه در آن می ریزیم (وزن دقیق نمونه را می کنیم. پلیت را در آون در دمای 2 100 درجه سانتی گراد به مدت 2-1 ساعت قرار می دهیم. سپس پلیت ها را دسیکاتور گذاشته تا سرد شوند. پس از آنکه به وزن ثابت رسیدند آنها را وزن کرده و وزن حاصل را یادداشت می کنیم. با استفاده از رابطه زیر درصد ماده خشک را محاسبه می کنیم.

100× وزن پلیت خالی-وزن پلیت و نمونه خشک شده = درصد ماده خشک

          وزن نمونه

درصد ماده خشک – 100 =درصد رطوبت

درصد چربی-درصد ماده خشک = درصد ماده خشک بدون چربی

تعیین میزان نمک دوغ:

برای تعیین نمک دوغ، در یک ارلن 5 گرم دوغ می ریزیم و 100 میلی لیتر آب مقطر 40 درجه سانتی گراد به علاوه 1 میلی لیتر کرومات پتاسیم 5% اضافه می کنیم محلول حاصل را با نیترات نقره 1/0 نرمال تا ظهور رنگ قرمز آجری تیتر می کنیم. سپس با توجه به رابطه زیر درصد نمک را محاسبه می کنیم.

درصد نمک

:V حجم نیترات نقره مصرفی

:M وزن نمونه (5 گرم)

ماست

تعیین اسیدیته:

در یک ارلن 100 به مقدار 10 گرم از ماست را وزن کرده سپس به آن 100 میلی لیتر آب مقطر خنثی شده و چند قطره فنل فتالئین می افزائیم. محلول حاصل را با سود 1/0 نرمال تیتر می کنیم نقطه ختم عمل ظهور رنگ صورتی بسیار کم رنگ است. با استفاده از رابطه زیر میزان اسیدیته را محاسبه می کنیم. 

دانلود بررسی ابعاد مولکولی و مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی Allium Hirtifolium

بررسی ابعاد مولکولی و مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی Allium Hirtifolium پایان نامه بررسی ابعاد مولکولی و مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی Allium Hirtifolium در 101 صفحه ورد قابل ویرایش

دسته بندی	مهندسی شیمی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	11849 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	101

پژهش بررسی ابعاد مولکولی و مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی  Allium Hirtifolium در 101 صفحه ورد قابل ویرایش

فهرست مندرجات

 

عنوان                                                                                                                           صفحه

 

فهرست مندرجات..                                                                                          ﻫ

فهرست اختصارات                                                                                          ی

فهرست نمودارها و اشکال

فهرست جداول

چکیده      

                                                                                                                            1

فصل اول: مقدمه                                                                                                                  4

فصل دوم: گیاهشناسی                                                                                                    

2-1- گیاهشناسی Allium hirtifolium                                                                 8

2-2- انتشار جغرافیایی                                                                                     8

2-3- کاریولوژی                                                                                           8

2-4- موارد مصرف                                                                                        10

2-4-1- مصارف غذایی                                                                                   10

2-4-2- استفاده در طب سنتی                                                                            10

2-5- تحقیقات انجام شده در                                                    Allium hirtifolium10

2- 6-    جنس                                                                                                Allium  spp. 2-6-1- مشخصات عمومی و طبقه بندی                                                                     11     

2-6-2- خصوصیات شیمیایی                                                                                13

2-6-3- کاریولوژی                                                                                        13   

2-7- ارزشهای اقتصادی گونه های جنس آلیوم                                                            14

2-8- زیرجنسهای جنس آلیوم                                                                             14

2-8-1- زیر جنس Allium                                                                              15             

2-8-2- زیر جنس                                                                       Rhizirideum15               

2-8-3- زیر جنس                                                              Melanocrommyum15

عنوان                                                                                                                                     صفحه

2-8-4- زیر جنس                                                                                         Amerallium

2-9- مراحل نمو در آلیومها                                                                                             16

2-9-1- جوانه زنی بذر                                                                                                  16

2-9-2- سبز شدن بذور و نمو گیاهان نورسته                                                                       17

2-9-3- دوره جوانی و انتقال به مرحله تولید مثلی                                                                 17

2-9-4- رشد و نمو سالیانه پس از بلوغ                                                                              19

2-9-4-1- گونه های پیاز دار                                                                                         19

2-9-4-1-1- گونه های پیازدار با مبدا مدیترانه                                                                    20

2-9-4-1-2- گونه های گلدار با مبدا ایرانو تورانی                                                               20

2-9-4-3- آلیومهای خوراکی                                                                                         23

2-9-5- تکثیر                                                                                                            24                  

2-9-5-1- تکثیر از راه بذر                                                                                           24

2-9-5-2- تکثیر رویشی                                                                                              25

2-9-5-3- کشت بافت در آلیومها                                                                                   26

2-10- اصلاح ژنتیکی در آلیومها و استفاده از گونه های وحشی                                     Allium26

2-10-1- بانک های بذر آلیوم در دنیا                                                                               27          

2-10-2- بانک های ژن آلیوم در دنیا                                                                                27

2-10-3- عملیات نگهداری و اصلاحی در مراکز جمع آوری و نگهداری آلیوم ها                          27

2-11- بررسی تنوع ژنتیکی و عوامل ایجاد تنوع                                                                   28

2-11-1- تجزیه کلاستر                                                                                               31           

2-11-2- تجزیه به مولفه اصلی                                                                                      31

2-11-3- معیارهای فاصله یا شباهت ژنتیکی                                                                       32

2-12- مراکز تنوع جنس                                                                                    Allium32

2-13- مصارف مختلف آلیومها در دنیا                                                                               33

فصل سوم: بررسی مولکولی به کمک نشانگرRAPD

 

 

عنوان                                                                                                                                     صفحه

 

3-1- نشانگر چیست؟                                                                                                          38

3-2- کاربرد های نشانگرهای مولکولی                                                                                      38

3-3- انواع نشانگرها                                                                                                            39

3-4- نشانگر                                                                                                         RAPD40

3-4-1- مراحل روش                                                                                             RAPD41

3-4-1-1- استخراج                                                                                                 DNA41

3-4-1-2- تخمین غلظت                                                                                          DNA41

3-4-1-3- انجام واکنش 42                                                                                        RAPD

3-4-1-4- الکتروفورز محصولات 42                                                                               PCR

3-4-2- تجزیه داده های                                                                                         RAPD43

3-4-3- تکرار پذیری                                                                                             RAPD43

3-4-3-1- کیفیت و کمیت 43                                                                                       DNA

3-4-3-2- آلودگی بیولوژیک                                                                                                43

3-4-3-3- غلظت آغازگر                                                                                                     44

3-4-3-4- غلظت منیزیم                                                                                                     44

3-4-3-5- تکرارپذیری نیمرخ های دستگاه                                                                   PCR44

3-4-3-6- زمان واسرشته سازی                                                                                           44

3-4-3-7- درجه حرارت اتصال                                                                                           45

3-4-3-8- مدت زمان بسط یا توسعه طویل شدن                                                                     45

3-4-3-9- دقت کردن در پیپت نمودن                                                                            45

3-5- مزایای RAPD                                                                                             45

3-6- معایب                                                                                              RAPD46

 3-7- تحقیقات انجام شده با کمک نشانگر RAPD در جنس الیوم                                            47                                                                   

فصل چهارم: نشانگرهای مورفولوژیک                                                              

 

عنوان                                                                                                                                     صفحه

 

4-1- مزایای نشانگرهای مورفولوژیک                                                                                    50

4-2- معایب نشانگرهای مورفولوژیک                                                                                    50

4-3- مقایسه مورفولوژیک آلیوم ها                                                                                        51

4-3-1- گروه های پیازدار                                                                                                   52

4-3-2- گروه های ریزوم دار                                                                                               52

4-3-3- گونه های آلیوم خوراکی                                                                                          52

4-4- کاربرد نشانگرهای مورفولوژیک در جنس آلیوم                                                                 53

4-5- اساس ژنتیکی بعضی صفات مورفولوژیک در آلیوم ها                                                         55

4-5-1- برگ و نشاء ها                                                                                                      55

4-5-2- ساقه گلدهنده                                                                                                        56

4-5-3- پیاز                                                                                                                     56

4-5-4- گل                                                                                                                     57

 

فصل پنجم: بررسی فیتوشیمیایی                                                                           

5-1- تاریخچه استفاده از آلیومها در تغذیه و درمان بیماریها                                                          59

5-2- ترکیبات شیمیایی موجود در گیاهان جنس آلیوم                                                                 60

5-2-1- ترکیبات فرار                                                                                                         60

5-2-2- ترکیبات غیر فرار                                                                                                   60

5-3- تاریخچه شناسایی آلیسین                                                                                              61

5-4- چگونگی تشکیل آلیسین                                                                                               61

5-5- روشهای تجزیه و شناسایی اجزاء تشکیل دهنده اسانس و

 عصاره های استخراج شده از گیاهان                                                                                         62

5-5-1- کروماتوگرافی                                                                                                       62

5-5-2- کروماتوگرافی لایه نازک                                                                             (TLC)63

5-5-3- کروماتوگرافی ستون                                                                                               63

5-5-4- گاز کروماتوگرافی                                                                                                  64

عنوان                                                                                                                                    صفحه

 

5-5-5- طیف سنجی مادون قرمز                                                                                   (IR)64

5-5-6- طیف سنجی ماوراء بنفش (UV) و مرئی                            (Visible – Spectroscopy)64

5-5-7- رزنانس مغناطیسی هسته                                                                                 (nmr)65

5-5-8- گاز کروماتوگرافی قدام با طیف سنجی جرم                                              (GC-Mass)65

 

فصل ششم: مواد و روشها                                                                                          

6-1- نمونه های گیاهی                                                                                                        69

6-2- دستگاههای مورد  استفاده                                                                                              70

6-3- مواد مورد استفاده                                                                                                        71

6-4- روشها                                                                                                                      72

6-4-1- ارزیابی مورفولوژیکی                                                                                               72

6-4-1-1- مواد و طرح آزمایشی                                                                                          72

6-4-1-2- یادداشت برداری و ثبت خصوصیات                                                                       72

6-4-2- ارزیابی مولکولی                                                                                                     72

6-4-2-1- استخراج                                                                                                DNA73

6-4-2-2- ارزیابی کمی و کیفی نمونه های                                                                  DNA74

6-4-2-3- الکتروفورز                                                                                             DNA75

6-4-2-4- شرایط واکنشهای                                                                        PCR-RAPD76

6-4-3- ارزیابی فیتوشیمیایی                                                                                                 78

6-4-3-1- روش کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) در تشخیص وجود آلیسیس                           79

6-4-3-2- تعیین مقدار آلیسیس به روش اسپکتروفتومتری                                                         80

6-4-3-2-1- آماده سازی پیازهای                                                              A.hirtifolium81

6-4-3-2- نحوه اندازه گیری جذب در دستگاه اسپکتروفتومتری                                                82

 

فصل هفتم: بحث و نتایج                                                                                           84

عنوان                                                                                                                                     صفحه

 

7-1- گروه بندی اکوتیپها با نشانگر                                                                      RAPD85

7-2- گروه بندی بر اساس صفات مورفولوژیک                                                              90

7-3- بررسی اکوتیپها از دیدگاه فیتوشیمیایی                                                                 92

7-4- مقایسه داده های RAPD و مورفولوژیکی                                                            96

7-5- مقایسه داده های مورفولوژیک و آلیسیس                                                              96

7-6- نتیجه گیری نهایی                                                                                      98

7-7- پیشنهادات                                                                                              98

 

منابع                                                                                                                                          100

خلاصه پایان نامه به زبان انگلیسی                                                                                       107

 

 

 

 

 

 

          فهرست  نمودارها و اشکال

عنوان                                                                                                                                     صفحه

 

شکل2-1 . تصویر Allium hirtifolium

شکل7-1-(الف).الگوی باندی تکثیرشده نمونه های 1تا8 DNA با اغازگ ر265

شکل7-1-(ب). الگوی باندی تکثیر شده نمونه های9تا16 DNA با اغازگر 265

شکل7-1.  روابط  خویشاوندی  اکوتیپهای Allium hirtifolium  با استفاده  از

 داده های RAPD

شکل7-.2 روابط  خویشاوندی  اکوتیپهای  Allium hirtifolium با  استفاده  از

 داده های مورفولوژی

شکل7- 3-(الف ).الیسین موجود د ر اکوتیپهای  Allium hirtifolium استخراج

شده بوسیله روش TLCو عکسبرداری زیر UV

شکل7-  3-(ب).     مقدار الیسین موجود  در اکوتیپهای  Allium hirtifolium

 

 

 

 

 

 

                                                             فهرست جداول

عنوان                                                                                                                                     صفحه

 

جدول6-1. مناطق جمع اوری نمونه های گیاهی

جدول6-2. وسایل و دستگاههای مورد نیاز برای بررسی های مولکولی و فیتوشیمیایی

جدول6-3. مواد مورد نیاز برای بررسی های مولکولی و فیتوشیمیایی

جدول6-4-2-4. اغازگرهای مورد استفاده در بررسی های مولکولی

جدول7-1. چند شکلی و تعداد ژنوتیپهای جدا شده توسط اغازگرها

جدول7-2-(الف). تجزیه واریانس صفات مورفولوژیکی

جدول7-2-(ب). مقایسه میانگین صفات مورفولوژیکی با ازمون دانکن

جدول7-3. الیسین در اکوتیپهای Allium hirtifolium

جدول7-4. همبستگی صفات مورفولوژیک والیسین

 


 


چکیده

    بیش از 139 گونه آلیوم در ایران گزارش شده اند که حدود 30 گونه آن بومی خود ایران هستند . در این میان Allium hirtifolium به لحاظ اینکه تاکنون تحقیقاتی از لحاظ مولکولی و یا مورفولوژیکی بر  روی آن انجام نشده و تعداد تحقیقاتی که در مورد این گونه خاص در دنیا انجام گردیده, به لحاظ کمی بسیار اندک می باشد, لذا بر آن شدیم تا با جمع آوری این گیاه از نقاط اصلی رویش ان که عمدتا مناطق مرکزی ایران و خصوصاً استان لرستان است, به بررسی ابعاد مولکولی و مورفولوژیکی و فیتوشیمیایی آن بپردازیم. بررسی های ما بر روی این گونه شامل بخش های زیر می باشد:

بخش اول: جمع آوری و نگهداری مواد گیاهی

ابتدا، نمونه های گیاهی از شانزده منطقه مختلف استان لرستان جمع آوری و در مرحله بعد مرکز تحقیقات منابع طبیعی استان لرستان و همچنین پژوهشکده علوم گیاهی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی تعیین هویت گردید و سپس غده ها تا انجام آزمایشات بعدی در یخچال و دمای 4 درجه سانتیگراد نگهداری شدند.

بخش دوم: بررسی مزرعه ای

غده های آلیوم در آذرماه 1384 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد در سه تکرار، در هر ردیف 4 غده از هر اکوتیپ خاص به طور تصادفی انتخاب و سپس با فاصله 20 سانتی متر روی ردیف و 35 سانتی متر بین ردیف کشت شدند.

پس از رویش از سطح خاک، اطلاعات مورفولوژیکی از قبیل طول برگ، عرض برگ، ارتفاع ساقه گلدهنده، تعداد برگ، وزن متوسط غده ها در بوته، تعداد غده در بوته، مدت زمان کاشت تا سبز شدن و مدت زمان کاشت تا گل دهی، در هر بوته اندازه گیری شدند.

بخش سوم: بررسی مولکولی با تکنیک RAPD

الف) کشت در گلخانه: در فروردین ماه 1385 تعداد دو غده از هر اکوتیپ به طور تصادفی انتخاب و در گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد، در گلدان کشت شدند و پس از رویش از سطح خاک و پس از حدود 10 روز برگهای جوان چیده شده و سریعاً در داخل یخ به آزمایشگاه بیوتکنولوژی پژوهشکده بوعلی محل انجام آزمایشات مولکولی، منتقل گردید و در فریزر و در دمای 20- درجه سانتیگراد تا زمان انجام آزمایش نگهداری شد.

ب) استخراج DNA : با روش Doyle and Doyle یا Hot CTAB ، DNA ها استخراج و پس از استخراج با دستگاه UVTECH، مشاهده گردیده و عکس برداری شدند. با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتری کیفیت DNA بررسی شد و نسبت جذب 280/260 اکثر DNA ها بین 2-8/1 بودند که نشان از کیفیت خوب DNA استخراج شده از لحاظ عدم آلودگی به پروتئین و یا DNA و پلی ساکاریدها و ... بود.

ج) PCR : با کمک 20 آغازگر ساخت دانشگاه بریتیش کلمبیا که 16 تا از آنها چند شکلی خوبی نشان دادند و براساس روش آدامز (1998),PCR انجام گردید و پس از الکتروفورز  ژل اگارز 5/1 درصد و عکسبرداری از ژل ها ، با نرم افزار(NTSYS 2/02) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و براساس الگوریتم UPGMA دندروگرام رسم گردید.

بخش چهارم: بررسی فیتوشیمیایی

از آنجا که اکثر ترکیبات شیمیایی آلیوم ها ترکیبات گوگردی بوده و چیزی حدود 70 % این ترکیبات را هم آلیسین تشکیل می دهد لذا بررسی فیتو شیمیایی بر روی درصد آلیسین در اکوتیپ های مختلف انجام گردید و عصاره موجود در غده های گیاهان به روش بریتیش فارماکوپه, با مقداری تغییرات استخراج و با روش کاهش جذب در طول موج 324 نانومتر و پس از اختلاط با ماده ای به نام4 – مرکاپتو پیریدین میزان آلیسین اندازه گیری شد.

نتایج حاصل از بررسی مورفولوژیک

پس از ترسیم دندروگرام با کمک نرم افزار SAS شش گروه مختلف مورفولوژیک بدست آمد که تنوع موجود در آنها ارتباط زیادی با تنوع جغرافیایی نداشت. تجزیه واریانس و آزمون دانکن، اختلاف معنی داری را در بین بعضی صفات در اکوتیپ ها نشان داد.


نتایج حاصل از بررسی مولکولی RAPD

 در مجموع از 20 آغازگر استفاده شده، 16 تا چند شکلی بسیار بالایی را نشان دادند.درصد چند شکلی تمام آنها بالای 90% برآورد گردید و مشخص شد که تمام آنها از کارایی بالایی در تشخیص ژنوتیپ های مختلف برخوردار هستند. بررسی دندروگرام حاصل از ماتریس 0 و 1 ، اکوتیپ ها را در هر 8 گروه مختلف قرار داد. در این بررسی ارتباط زیادی بین گروه بندی مولکولی و جغرافیایی یافت نگردید.

نتایج حاصل از بررسی فیتوشیمیایی

میزان آلیسین در اکوتیپ ها با هم تفاوت داشت و از 61 /0 تا 63/3 میلی گرم آلیسین در هر گرم غده تازه متفاوت بود.میزان آلیسین با بعضی صفات مورفولوژیک از قبیل وزن غده همبستگی مثبت داشت. از مقایسه نتایج بدست آمده چنین استنباط می شود که تنوع ژنتیکی در میان اکوتیپ ها زیاد بوده بطوریکه حتی در اکوتیپ های یک منطقه نیز این مسئله وجود دارد و علت این تنوع زیاد ژنتیکی ممکن است عواملی از قبیل جهش های ژنی و نیز روش های تولید مثل جنسی باشد که البته این مسئله نیاز به بررسی بیشتری دارد.

در این بررسی مهمترین روش تشخیص چند شکلی و اختلافات ژنتیکی میان اکوتیپ ها استفاده از نشانگر RAPD بود. این روش هم روشی ساده و هم دقیق است و قادر به شناسایی اختلافات کوچک ژنتیکی می باشد.

 

 

 

 

فصل اول

مقدمـه


استفاده از نشا نگرهای ژنتیک قدمتی برابر با تاریخ بشر دارد. انسانهای نخستین، حتی آنهایی که هنوز کشاورزی را فرا نگرفته بودند و برای ادامه زندگی مجبور به جمع آوری بذر و میوه گیاهان بودند، بدون آنکه خود بدانند از نشانگرهای مورفولوژیک برای شناختن و تمایز انواع بذر و میوه و جانوران وحشی استفاده می کردند و برخی را به برخی دیگر ترجیح می دادند، اما به صورت مدون و دانش مدار، شاید مندل، نخستین کسی بود که از نشا نگرهای مورفولوژیک یا نشا نگرهای مبتنی بر فنوتیپ برای مطالعه چگونگی توارث صفات در نخود فرنگی استفاده کرد (9).

 تا قبل از مندل، اصلاح گیاهان به عنوان هنر محسوب می شد و گزینش بر اصول علمی استوار نبود و اصلاحگران موفق افرادی بودند که استعداد زیادتری در تشخیص تنوع موجود داشتند. با پیشرفت علم ژنتیک و علوم وابسته، اصلاح گیاهان، با این علوم مرتبط شد و دیگر هنر و مهارت به تنهایی در امر گزینش دخالت نداشت و به نژادگر بنابر اصول علمی و با تعمّد می توانست تنوع و تغییراتی در گیاهان ایجاد نماید و از این راه واریته ها و ارقام جدید با صفات دلخواه به وجود آورد. (15) استفاده از نشا نگرهای ژنتیک، خصوصاً نشانگرهای مولکولی، ابزاری برای شناسایی تنوع و نوع تنوع هستند.(5) تنوع گونه ها در محیط به توانایی تولید و پایداری آن اکوسیستم وابسته است.(9)

روش های مولکولی ابزاری مناسب برای مطالعه اثر تنوع ژنتیکی گیاهی روی پایداری اکوسیستم هاست. این تنوع را ممکن است در چند سطح مورد بررسی قرارداد. تنوع حیاتی یک اکوسیستم معمولا از روی تعداد گونه های موجود در آن مشخص می شود. ضمن اینکه تنوع درون گونه ای نیز ممکن است سهم قابل توجهی در باروری سیستم داشته باشد. روش های مولکولی، امکانات ویژه را برای ارزیابی تنوع حیاتی ارائه می دهند و می توانند روش کلیدی برای ایجاد راهبردهای حفاظتی مناسب باشند.(13)

کاربردهای علمی بیولوژی مولکولی گیاهی و استفاده از نشانگرها به طور خلاصه شامل : (13)

1-  تشخیص گیاهان 2- تشخیص عوامل بیماریزا 3- شناسایی گیاهان تجاری، صنعتی، دارویی 4- بررسی فیلوژنتیکی گیاهان 5- مدیریت گیاهان وحشی 6- مدیریت منابع ژنتیکی 7- اصلاح گیاهان از لحاظ کیفی و کمی و مقاومت به بیمارها و نیز عملکرد 8- انتقال ژن و...

 

ذخایر گیاهی هر کشور، مهمترین منابع و ثروتهای آن کشور به حساب آمده و ممالکی که به ارزش واقعی این ذخایر پی برده اند، آنها را حتی از طلا و نفت و سایر منابع زیر زمینی با ارزش تر می دانند.

گونه های مختلف Allium دارای ارزشهای فراوانی از لحاظ غذایی، دارویی و پزشکی هستند واثرات متعدد دارویی آنها بررسی شده است و از این خواص دارویی از هزاران سال قبل در درمان بیماریهایی مثل دیابت، بیماری های قلبی و التیام سیستم دفاعی و ایمنی بدن، درمان روماتیسم و... استفاده می شده است.(10)

جنس آلیوم متشکل از بیش از 700 گونه است(61) که بیش از 139 گونه آن در ایران گزارش شده است و در حدود 30 گونه آن بومی خود ایران هستند(78) Allim hirtifolium یک گونه قدیمی و بومی ایران است که به عنوان طعم دهنده و چاشنی غذایی استفاده می شده است.(133) در سالهای اخیر استفاده همه جانبه از نشا نگرهای مولکولی در تحقیقات Allium مثل، توالی یابی DNA، بررسی سریع انواع سیتوپلاسمها و تشخیص گیاهان هیرید و استفاده وسیع در تهیه نقشه های ژنتیکی رو به افزایش است .

مشهورترین ترکیبات فیتوشیمیایی جنس Allium، ترکیبات گوگردی بوده که شاخصترین آنها که در غده ها و پیازهای خورد نشده آنها وجود دارد آلیین یا S- آلیل- (+)L- سیستئین سولفوکسید است و به دنبال خورد کردن یا پودر کردن غده ها، تحت اثر آنزیم آلیناز به آلیسین تبدیل می شود(60).  هدف ما در این تحقیق بررسی تنوع موجود در اکوتیپهای A.hirtifolium موجود در مناطق زیست این گونه در استان لرستان از دیدگاه مولکولی با تکنیک (RAPD)، مورفولوژیکی وفیتوشیمیایی(آلیسین) می باشد و رابطه این نشا نگرها با هم و توانایی آنها در تعیین میزان تنوع را مورد بررسی قرار خواهیم داد.


 

-1- گیاهشناسی Allium hirtifolium

  Syn:  Allium atropurpureum(78)

   این گونه، یک گونه وحشی و پایاست. دارای پیاز تخم مرغی به قطر 4-5/2 سانتی متر. با پوشش خارجی خاکستری رنگ و متشکل از رشته ها یا الیاف جدا از هم و در حال تخریب است.  ساقه گلدهنده ، بلند و 120-80 سانتی متر طول داشته و برهنه و بدون برگ می باشد،  برگها خطی به اندازه 30-20 سانتیمتر، در پایین نادوانی و گود، دارای پرز سفید یا کرکهای نازک و نرم. گل ها صورتی کم رنگ یا صورتی متمایل به بنفش، مجتمع در چترهای پر گل و محدب، دمگل 6بار بلندتر از گل، گلپوش دارای تقسیمات خطی نرم و سست، تاشده، میله پرچمها کوتاهتر از گل پوش، در پایین پهن و عریض.

موسم گل: اردیبهشت ماه  (11)

2-2- انتشار جغرافیایی

    غرب: سنندج، باختران، همدان، الوند، اراک، اشترانکوه، خرم آباد،   بخش مرکزی: اصفهان، بختیاری، فارس: دشت ارژن، کوه بیل، کاکوم.

2-3- کاریولوژی (20)

   بر اساس گزارش (2002) Neriman ozhatay تعداد کروموزومهای پایه A.Atropurpureum یا A.hirtifolium، x=8 است و این گونه یک گونه دیپلوئید بوده و لذا   16=x2=n2

2-4-1- مصارف غذایی: (60)

   این گونه در ایران تحت عنوان موسیر شناخته می شود و غده های خشک شده و یا تازه آن در مقیاس ها کم تا متوسط برای مصارف محلی و یا صادرات به کشورهای حوزه خلیج فارس بکار می روند. غده های این گونه بطور گسترده ای در ترکیبات غذایی مختلفی از قبیل ماست، ترشی، برنج، گوشت، سس ها و سالادها به عنوان چاشنی و طعم دهنده استفاده می شود.

2-4-2- استفاده در طب سنتی ایران

   در طب سنتی ایران، این گونه به عنوان گیاهی شبیه پیاز شناخته شده و استفاده از آن در درمان درد معده، نقرس، ورم مفاصل، ترشح زیاد غدد چربی در روی پوست سر، درمان بیماریهای پوستی و بواسیر توصیه شده است.

از این گیاه همچنین به عنوان داروی تقویت قوای جنسی و همچنین هضم کننده غذا نام برده شده است.(7)

2-5- تحقیقات انجام شده در مورد  Allium  hirtifolium

   تاکنون تحقیقات بسیار اندکی بر روی این گونه انجام شده است و تنها سه مورد تحقیق انجام گرفته که به طور خلاصه در زیر به انها اشاره می شود:

1- اثرات ضد تریکوموناسی آزمایشگاهی A.hirtifolium (موسیر ایرانی) در مقایسه با مترونیدازول(90) :

تریکوموناس یک انگل تک یاخته تاژک دار است که سبب بیماریهای مسری و ارثی و ایجاد تورم و التهاب در دستگاه تناسلی زنان می گردد و مهمترین و شایعترین تاژکدار بیماری زا در اروپا و امریکای شمالی است.

شیوع این بیماری در جوامع شهری با فعالیت های جنسی پر خطر و همچنین جوامع جهان سوم بیشتر اتفاق می افتد  . براساس یک مطالعه آماری سالانه حدود 4/7 میلیون مورد هر ساله در جهان اتفاق می افتد. مهمترین داروی درمان کننده این بیماری در بعضی کشورها مترونیدازول است .در این تحقیق عصاره هیدروالکلی و عصاره دی کلرومتا نیک موسیر ایرانی در مخلوط 50/50(آب – اتانل) تهیه شد. حداقل غلظت مما نعت کنندگی (MIC) عصاره هیدرالکلی و دی کلرومتا نیک و همچنین مترونیدازول به طور جداگانه به ترتیب10و 5و  2mg/ml تعیین گردید. موسیر ایرانی از رشد T.vaginalis در مقدار و زمان اندک، ممانعت به عمل آورده است. اثرات ضد تریکوموناسی این گیاه را می توان به ترکیبات سولفوره الی از قبیل Allicin، ajoene نسبت داد که اثرات ضد میکروبی آنها ثا بت شده است.

2- تاثیر A.hirtifolium بر پاسخ ایمنی سلولی در موش: (59)

به پای موشهای مورد آزمایش سلولهای گلبول قرمز خون گوسفند تزریق شد که این باعث تورم پا در آنها شد، عصاره های هیدروالکلی و پلی فنولیک A.hirtifolium از تورم پا در موشها جلوگیری کرد. یعنی این مواد از پاسخ ایمنی اکتسا بی فوق الذکر جلوگیری کردند.

3- ارتباط بین ساختمان ساپونینهای A.hirtifolium و A.elburzense و خواص ضد اسپامی آنها: (23)

در این تحقیق مشاهده شد که ساپونینهای جدا شده از این دو گونه، دارای خواص ضد اسپاسمی خوبی هستند و در بهبود آشفتگی ها و اسپاسمهای دستگاه گوارش موثرند.

2-6- جنس آلیوم (  .Allium spp)   (61)

 2 -6- 1   -  مشخصات عمومی وطبقه بندی

     جایگاه این جنس و جنسهای وابسته و نزدیک آن برای مدت زمان زیادی مورد اختلاف بوده است. در طبقه بندیهای اولیه نهاندانگان (melchior-1964) در خانواده liliaceae قرار می گرفتند. بعدها ، بخاطر ساختمان گلاذین شان غالبا در خانواده Amarilidaceae قرار می گرفتند. اخیراً، داده های مولکولی، خانواده liliaceae را به تعداد زیادی خانواده کوچک که دارای منشا مشترکی هستند، تقسیم کرده است.در بیشتر بررسی های گیاهشناسی و طبقه بندیهای جدید تک لپه ایها, آلیوم و جنسهای نزدیک و مشابه آن در خانواده مجزای Alliaceae قرار می گیرند که خیلی نزدیک با خانواده Amaryllidaceae است. طبقه بندی زیر بوسیله Takhtajane در سال 1997 مورد قبول واقع شده است:

 

1.class                  liliopsidae.

2.subclass             liliidae

3.superorder                  liliianea

4.order                 Amaryllidales

5.Family               Alliaceae

6.subFamily                   Allioidae

7.Tribe                 Allieae

8.Genus                Allium

 

بهرحال، سایر طبقه بندیها هنوز اعتبار خودشان را دارند و هنوز در بعضی منابع مورد استفاده قرار می گیرند. جنس آلیوم، یک جنس بزرگ از گیاهان چندساله است که غالبا خصوصیات زیر را دارا میباشند: (61)

1- اندامهای ذخیره ای زیر زمینی آنها شامل: غده ها، ریزومها یا ریشه های متورم است.

2- پیازها: معمولا در ریزومها، پیازهای حقیقی (یک یا حداکثر دو تا اندام ضخیم شده) یا پیازهای دروغین (برگهای قاعده ای متورم با مقطع ضخیم بدون دمبرگ)، با چندین پوشش که غشایی، فیبری یا چرمی هستندو دارای ریشه های یکساله یا چند ساله هستند.

3- ریزومها: متراکم شده و یا طویل شده و به ندرت به شکل رونده اند و به اشکال بسیار متنوع شاخه ای.

4-برگها: به صورت قاعده ای هستند، و ساقه گل دهنده را می پوشانند و به شکل ساقه درآمده اند.

5- براکت ها (برگچه های ریزگل): دو یا چندین عدد، و غالبا به صورت گریبان درآمدهاند .

6- گلادین: به طور متراکم و یکجا جمع شده تا چتری یا به شکل سر، از یک یا چندان گل که به صورت تنک و یا متراکم هستند، تشکیل شده است.

7- گل ها: دارای دمگل، منظم، گلپوش تحتانی و تخمدان فوقانی، و سه قسمتی.

8- گلپوش ها: در دو حلقه نسبتا متمایز، آزاد

9- پرچمها: در دو حلقه(پیچ)، گاهی اوقات در قاعده به هم متصلند که حلقه داخلی، باز است.

10- تخمدان: سه خانه، دارای 2یا تعداد بیشتری تخمک خمیده در هر خانه، گاهی اوقات دارای پیوست های متنوع (کلاله مانند و یا شیپورمانند) و به شکل کپسولهای شکوفا که از محل خط میانی برچه شکفته می شود.

11- خامه: منفرد، دارای کلاله فراهم و ظریف وندرتاً سه قسمتی.

12- بذرها: زوایه دار و یا گرد، سیاه رنگ(لایه اپیدرم متشکل از رنگیزه سیاه) طرز قرار گرفتن سلولها بی نهایت متنوع است.

2-6-2- خصوصیات شیمیایی  (61)

حاوی ترکیباتی از قبیل قندها، عموما فروکتانتها و فاقد نشاسته، ودارای موادی از قبیل سیستین سولفوکسایدها که سبب بوهای خاص در هر گونه و یا گروه خاص می شوند.

2-6-3- کاریولوژی (61)

   تعداد کروموزوم غالب و پایه دراین جنس در دو سطح8=x و 7=x قرار می گیرد و در هر سطحی گونه هایی پلی پلویید وجود دارد. اشکال مختلف کروموزومی و الگوهای باندی متفاوتی در بین گروه های مختلف این جنس وجود دارد. شکل، رنگ، سایز و بافت ریزومها، پیازها، ریشه ها، برگها، ساقه های گلدهنده، برگچه هایی که گلها را احاطه می کنند، گلادین، گلبرگها(عموما سفید، قرمز تا بنفش و ندرتاً آبی تا زرد)، پرچمها و بذور ممکن است بطور قابل ملاحظه ای در بسیاری از حالات متفاوت باشند. همین وضعیت در مورد آناتومی و ساختمان داخلی تمام قسمتهای یادشده گیاه ویا بین اندامهای گیاه وجود دارد. پیازچه های قاعده ای زیرزمینی و همچنین پیازچه های رویشی هوایی در تکثیر رویشی از اهمیت بسزایی برخوردارند. تا جائیکه اطلاع داریم بیشتر آلیومها، دگرگشن هستند. هیپریداسیون بین گونه ای خودبخودی علیرغم تفکری که قبلا وجود داشت، در آنها وجود دارد ولی موانع تلاقی بین گونه ای حتی در گونه های شبیه از لحاظ مورفولوژیکی نیز وجود دارد.

2-7- ارزشهای اقتصادی گونه های جنس آلیوم

     جنس آلیوم (Alliaceae, Takhtajan 1997) از تعداد زیادی گیاهان چندساله با اندامهای ذخیره ای زیر زمینی شامل پیاز و یا ریزوم تشکیل شده اند. خیلی از گیاهان این جنس از روشهای اقتصادی زیادی برخوردارند.

بعضی از گونه ها به عنوان سبزیجات استفاده می شوند مثل: (61)

Allium cepa  (موسیر و پیاز)

Allium sativum (سیر)

A.Fistulosum (پیازچه ژاپنی)

A.Ampeloprasum

A.Schoenoprasum(پیاز کوهی یا موسیر اسپانیایی)

A.tuberosum (پیازچه چینی)

بعضی دیگر به عنوان گونه های زینتی کاربرد دارند مثل:

A.aflatunense

A.g.ganteum

A.karataviense

و گروه دیگر خواص دارویی دارند مثل:

سیر، پیاز، A.tricoccum, A.victorialis و...

2-8- زیرجنسهای جنس آلیوم

     جنس آلیوم، شامل بیش از 700 گونه است که بطور وحشی در سرتاسر مناطق نیمه خشک و خشک نیمکره شمالی زیست می کنند. (Hanelt et al,1992) نشات می گیرد لذا طبقه بندی این جنس نسبتا پیچیده است. (61)بعضی گیاهشناسان این جنس را به 6 زیر جنس تقسیم کرده اند . (Don 1832;Regel 1875)

در نیمه دوم قرن بیستم، با پیشرفت علم طبقه بندی گیاهی، گیاهشناسان این جنس را به روشهای مختلف طبقه بندی کردند. مثلا بعضی این جنس را به 3 زیر جنس و 12 بخش (Stearn1980) و یا بعضی دیگر به 6 زیرجنس و 30 زیر بخش (Kamelin1973) و یا پنج زیر جنس و 16 بخش (Hanelt 1990) تقسیم بندی کرده اند. مطالعات پیشرفته مورفولوژیکی، آناتومیکی و سلول شناسی در نمونه های زنده و یا هر بار یومی، حتی تنوع بیشتری را در درون تقسیمات رده بندی نشان می دهند. تحقیقات گسترده و طولانی مدتی که در جنس آلیوم در مراکز تحقیقاتی دنیا و خصوصاً در Gatersleben آلمان انجام شده، سبب ایجاد یک سیستم طبقه بندی جدیدی به نام طبقه بندی زیر جنسی Gatersleben گردیده است و جنس آلیوم به شش زیر جنس و 57 بخش و زیر بخش تقسیم شده است. بر طبق این طبقه بندی، چهار زیر جنس اصلی عبارتند از: (61)

2-8-1- Allium

   که بزرگترین زیر جنس بوده و شامل گونه هایی با پیازهای تخم مرغی و یا نسبتا کروی. اعضای این زیر گروه معمولا در مناطق مدیترانه و مناطق مرکزی آسیا، آسیای میانه یافت می شوند ودر میان آنها تعدادی از گونه های زراعی نیز یافت می شوند. از قبیل A.sativum(سیر) A.Ampeloprasum و اقسام زینتی از قبیل A.atroviolaceum و A.sphaerocephalon

2-8-2- Rhizirideum

     گونه های این زیر جنس به طور وحشی در تمام ارتفاعات اروپا، آسیا و آمریکای شمالی رشد کرده و شامل خیلی از گیاهان مهم اقتصادی از قبیل A.cepa (پیاز و موسیر) A.Ampeloprasum(پیازچه- موسیر اسپانیایی) و A.fistulosum (پیازچه ژاپنی) می باشند.

2-8-3- Melanocrmmyum

     شامل گونه هایی با پیازچه های حقیقی پوشش دار هستند. گیاهان این زیر جنس از جزایر قناری به قزاقستان، چین و پاکستان گسترش یافته اند. بیشتر گونه های زینتی معروف متعلق به این زیر جنس هستند. مثل A.Aflatunens و A.giganteum و A.aschersonianum

2-8-4- Amerallium

      اعضای این زیرجنس در گستره وسیعی از شرایط مختلف اکولوژیکی مانند بیابانهای داغ و خشک تا جنگلهای مرطوب مدیترانه و آمریکای شمالی پراکنده اند. گونه های این زیر جنس به طور واضحی از لحاظ مورفولوژیکی متفاوتند بعضی از آنها دارای ریزوم اند و پیازها در آنها رشد کمی دارند مثل A.cernuum و فرمهای دیگر دارای پیازهای مجزا و برگهای بزرگ و گسترده و شبیه بعضی گونه های زیر جنس Melanocrommyum هستند، مثل A.moly و یا دارای برگهای خیلی باریک مثل گیاهان زیرجنس Allium هستند مثل (A.unifolium)

2- 9- مراحل نمو در آلیومها

 2-9-1 جوانه زنی بذ ر  (61)

    در زمان بلوغ، بذر بیشتر آلیومها به خواب می روند و جوانی زنی آنها بستگی به عوامل محیطی دارد که عمدتا رطوبت و دما هستند.

به عنوان مثال شرایط مطلوب برای جوانه زنی درi    A.Rothi پس از 14 تا 28 روز و در شرایط رطوبتی و دمای 15درجه اتفاق می افتددر مقابل جوانه زنی در A.rosenbachianum که به صورت وحشی و در شرایط آب و هوایی آسیای مرکزی رشد می کند در 25-5 صورت می گیرد اما رشد و طویل شدن کوتیلدون در 25-20 سریعتر از 5 درجه است. (Aoba 1968) رشد و نمو روی خاکی در گونه های آلیوم متداول بوده و عموما ظهور کوتیلدون بر اثر رشد ریشه چه های جنینی اتفاق می افتد. کوتیلدونها وقتی در معرض نور قرار می گیرند به رنگ سبز در آمده و از حالت خمیده به ایستاده در می آیند.در تعداد کمی از گونه ها، جوانه زنی به صورت روی خاکی (اپی جیل) است خصوصا آنهایی که با شرایط مرطوب تطابق یافته اند مثل: A.ursinum و (Druselmann1992) A.victorialis

2-9-2- سبز شدن بذور و نمو گیاهان نورسته

     گیاهان نورسته به دو گروه مجزای مورفولوژیکی تقسیم می شوند:

1 -    در این گروه، عادت رشدی، شامل تشکیل اولین برگ در درون غلاف کوتیلدون است و برگهای بعدی از میان یک منفذ از درون برگهای اولیه ظاهر می شوند. (Demason 1990)

بنابراین گیاهان جوان از تعدادی برگهای استوانه ای که به صفحه قاعده ای متصلند، تشکیل شده و تعدادی ریشه های نابجا دارند. این روش به روش A.cepa معروف است. (Druselman 1992) و در پیاز خوراکی متداول بوده و نیز در بعضی از گونه ای پیاز دار و یا ریزوم دار.   (61)

2  -    نوع دیگرکه محدود به اعضای زیر جنس پیازدار Melancrommyum است.در طی جوانه زنی، قسمتهای روخاکی کوتیلدون به طور قابل ملاحظه ای رشد کرده و طولشان به بیش از cm10 می رسد و برای چندین هفته سبز باقی می مانند و تنها اندام جذب نور در اولین فصل رویش محسوب می شوند. در طی این دوره، آب و مواد غذایی تنها به وسیله ریشه های اولیه جذب می شوند، زیرا هیچ ریشه جانبی و یا نابجایی وجود ندارد. (Druselmann 1992)  (61) در پایان فصل رشد، یک برگ ذخیره ای در زیر نقطه رشدی در زیر خاک ایجاد می شود و یک پیاز کوچک زیر زمینی را تشکیل می دهند. اولین برگ حقیقی در دومین فصل رویش تشکیل می شود. در طی 3تا5 سال دوره جوانی تعداد برگها و نیز اندازه پیازها افزایش می یابند. گیاه جوان تنها دارای ریشه های نابجا است.

2-9-3- دوره جوانی و انتقال به مرحله تولید مثلی     (61)

      وقتی که تولید مثل از طریق بذر اتفاق می افتد، تمام آلیومها به طور اجباری وارد مرحله جوانی می شوند، قبل از اینکه گیاه بتواند به شرایط محیطی محرک گلدهی پاسخ دهد. این مرحله از چند ماه تا 6-5 سال طول می کشد. و زمانی پایان می یابد که گیاه به یک سن فیزیولوژیک معینی برسد و یا به یک اندازه مشخص برسد, سپس گیاه آماده برای انتقال به مرحله تولید مثلی می شود. طول مرحله جوانی بستگی به ساختار ژنتیکی گیاه و شرایط خاص محیطی دارد. هر دو عامل , تنظیم کننده و تاثیرگذار بر روی سرعت فتوسنتز و جذب نور برای غذاسازی به منظور یک گلدهی موفقیت آمیز و تولید بذر می باشند.

در طی مرحله رویشی مریستم راسی اندامهای هوایی (SAM) تشکیل پریموردیای برگ را می دهد. در مرحله پس از جوانی و در شرایط مناسب محیطی SAM به شکل زایشی تبدیل می شود. در این مرحله گیاه از حالت رشد یک قطبی خارج شده به رشد چند قطبی تغییر شکل می دهد. پس از آن گیاه گل داده و هر ساله پیازهای جدید تولید می کنند.متخصصین باغبانی و خصوصا پرورش دهندگان گل، اندازه غده ها را به عنوان شاخصی برای قابلیت گلدهی در نظر می گیرند. حداقل اندازه غده ها، بسته به گونه و رقم متفاوت است. به عنوان مثال در A.caeruleum و A.neapolitanum و A.unifolium اندازه محیط بیرونی 5-3. سانتی متر و در A.aflatunense و A.karatavience 24-12 cm و در A.giganteum 22-20 سانتی متراست.

به طور کلی مدت زمان سبز شدن بذر تا مرحله پس از جوانی، با اندازه پیاز مطابقت دارد. آلیومهای زینتی با پیازهای کوچک ممکن است در پایان دومین فصل پس از سبز شدن گل بدهند. مثل A.caeruleum و A.neapolitian . در حالیکه گیاهان با پیاز بزرگتر مثل گونه های زیر جنس melanocrommyum از قبیل A.aflatunense , A.rothii و A.giganteum به 3تا5 سال رشد برای رسیدن به این مرحله از نمو نیازمندند.

. در A.aschersonianum از زیر جنس Melancrommyum انتقال مریستم راسی از حالت رویشی به زایشی در سال دوم، پس از سبز شدن بذر اتفاق می افتد اما اندازه  ناکافی غده، نمی تواند نمو گلدهی را سبب شود، از این رو جوانه های جوان گل در مراحل پیاز به صورت نارس باقی می مانند. در خیلی از گیاهان توسعه یافته گلدهی به طور معمول در سومین یا چهارمین سال اتفاق می افتد. گیاهان نورسته و جوان گونه ریزوم دار وحشی A.senescens پس از ظهور منشعب و شاخه شاخه می شوند.

رشد و ادامه شاخه دهی و منشعب شدن ریزوم بمدت 1تا5 سال ادامه داشته تا اینکه ساقه های رویشی هوایی به سن فیزیولوژیک لازم و با اندازه مناسب برای گلدهی برسند. در این زمان، تمام ساقه های هوایی رویشی به طور همزمان به زایشی تبدیل می شوند و تشکیل یک خوشه با پایه های گلدهنده را می دهند. در گونه های خوراکی آلیوم، تبدیل مریستم به اندام زایشی در اولین یا دومین سال پس از نمو از بذر اتفاق می افتد. تعداد برگها و پریمور دیای برگی بستگی به سن فیزیولوژیک و آمادگی بذر برای گلدهی دارد.(61)

2-9-4- رشد و نمو سالیانه پس از بلوغ    (61)

      گونه های آلیوم به طور معنی داری در سیکل زندگی سالانه و مراحل مورفوژنتیکی شان با هم متفاوتند. که در زیر به انها اشاره میشود:

2-9-4-1- گونه های پیازدار

     در طی تولید پیاز و گلدهی و نیز بلوغ بذر، گونه های پیازدار، ریشه ها و قسمتهای هوایی خود را از دست می دهند. در زمان بلوغ، پیازهای تازه تولید شده وارد مرحله خواب می شوند یعنی دوره ای که فعالیتهای آنها کند می شود که این فعالیتها شامل کاهش سرعت تنفس و کاهش تقسیم سلولی و نیز طویل شدن سلولی است.

دوره خواب، از چند هفته تا چند ماه به طول می انجامد و بقاء گیاه در طی فصول با شرایط آب و هوایی نامناسب را سبب می شود. در طی این دوره از مقدار مواد داخلی کند کننده فعالیتهای رشدی به تدریج کاسته شده و به مواد تسریع کننده رشد افزوده می شود.

جوانه زنی زمانی اتفاق می افتد که میزان مواد کند کننده رشد کاهش یافته و به زیر یک سطح بحرانی برسد و تعادل هورمونهای داخلی رشد مجدد را سبب می شوند. در دوره پس از جوانی آلیومهای پیازدار، تغییر از مرحله رویشی به زایشی و گلدهی پس از آن، پس از رشد مجدد و یا در طی مرحله رشد فعال و یا در پایان دوره رشد و یا در طول دوره خواب اتفاق می افتد.   (62)

2-9-4-1-1- گونه های پیازدار با مبدا مدیترانه  بیشتر این گونه ها متعلق به زیر جنس Nectaro scordum , Amerallium هستند و تعداد اندکی از آنها به زیر جنس Allium تعلق دارند این گونه ها در مدیترانه و همچنین کالیفرنیا رشد می کنند یعنی در مناطقی با تابستانهای گرم و خشک و زمستانهای ملایم و مطلوب. بنابراین جوانه زنی در پاییز شروع می شود و رشد و نمو برگ در زمستان و بهار ادامه می یابد و طویل شدن ساقه گلدهنده در بهار اتفاق می افتد و خواب تابستانه متداول است. (64)در این مناطق، دمای هوا در پاییز همزمان با تبدیل مریستم انتهایی (SAM) از حالت رویشی به زایشی کاهش می آید. دمای مطلوب برای تشکیل گل در اعضای زیر جنس Amerallium از قبیل A.unifolium و A.neapolitanum و A.roseum بین 9 تا17 متغیر است. سرعت ظهور ساقه گل دهنده و گلدهی در دماهای بین 2تا9 افزایش می یابد ولی قرار دادن گیاهان در چنین شرایطی سبب کوتاه شدن ساقه گل دهنده و کاهش درصد گلدهی می شود. دوره روشنایی طولانی، طویل شدن ساقه گلدهنده و گلدهی در A.moly و A.roseum می شود. گونه های زیر جنس Allium در طی مرحله رشد و نمو فعال و پس از تمایز چندین پریموردیای برگ تشکیل گلاذین می دهند.(62)

قرار گرفتن در دمای 5-2 یا 9درجه در پاییز سبب کاهش درصد گیاهان گلدار پایین آمدن کیفیت گلها می شود. مثلا در A.caeraleum .در حالیکه دماهای معتدل 20-17درجه در طی رشد و نمو، گلدهی را به جلو می اندازند. دوره روشنایی طولانی برای تشکیل گل در A.sphaerocephalon    ضروری  است و نمو گلدهی را در A.ampeloperasum تسریع می کند.

2-9-4-1-2- گونه های گلدار با مبدا ایرانوتورانی

     بیشتر گونه های متعلق به زیر جنس Melanocrommyum هستند. مناطق زیست این گونه ها، دارای زمستانهای سرد و تابستانهای گرم و خشک هستند، مثل آسیای مرکزی، ایران و افغانستان.با کاهش اندازه رشد روی زمین در زمستان و تابستان از شرایط نامطلوب و سخت دوری می کنند و بیشتر نمو آنها در پاییز و بهار صورت می گیرد. (Pistrick 1992)  (84)گلدهی در بهار، دراین گیاهان پیازدار سبب تشکیل دانه می گردد. دمای بالای هوا و خاک و نیز کمی رطوبت، سبب مرگ ریشه و برگ و خاتمه توسعه روی خاکی در پیازهای جوان می گردد.

همراه با این تغییرات یا مراحل مورفوژنتیکی زیادی در داخل پیازهای در حال خواب انجام می گیرد. طول مدت این تغییرات نموی که در درون پیازها اتفاق می افتد، بستگی به ساختار ژنتیکی گیاهان و درجه سازگاری با شرایطی که غده ها در آن قرار گرفته اند دارد. (kamenetsky 1996)

بنابراین A.karataviense از آسیای مرکزی و A.rothii در صحراهای فلسطین برای چهار و شش ماه به طور جداگانه به صورت خواب باقی می مانند. دوره خواب در پاییز با کاهش دما، پایین یافته و بنابراین جوانه زنی و طویل شدن ریشه ها و اندامهای هوایی شروع می شود. سرعت رشد و نمو که در زمستان پایین است در بهار مجددا افزایش می یابد. در بهار، پریموردیای برگی در غدد جوان که به طور پیوسته در کنار هم هستند تشکیل می شود و همزمان در گیاه مادری گلدهی را آغاز می کند.

پس از تمایز در 7-5 پریموردیای برگی، تبدیل مریسم انتهایی از حالت رویشی به زایشی بلافاصله پس از توقف تولید برگ در پایان دوره رشد آغاز می شود. مثلا در (A.holandicum) A.aflatunense  (100) یا به حالت خواب بمدت 10-3 هفته قبل از تغییر حالت از رویشی به زایشی در می آیند.مثل A.altissimum, A.karataviense   .   در هر دو حالت، تشکیل برگ در مریسم انتهایی متوقف شده و مریستم مسطح انتهایی ساقه متورم شده و به شکل گنبد در آمده و یک برگ توسعه یافته در اطراف آن ایجاد می شود. پریموردیای گل که تنها با میکروسکوپ مشاهده می شود در نوک مریستم تغییر شکل یافته قابل رویت می شود و این در حالی است که هنوز غده ها در خواب هستند. در این زمان، ذخایر موجود در غده ها برای انجام تقسیم سلولی، تمایز رشد سلول و افزایش ساقه گلدهنده مصرف می شوند. تشکیل گل و تمایز گونه های پیازدار با مبدا ایرانوتورانی در داخل غدد در طول تابستان داغ انجام می شود. مشابه با سایر گیاهان با منشا ایرانوتورانی مثل Tulipa

پیازها باید قبل از کاشت برای یک مدت طولانی در دمای پایین قرار بگیرند تا مراحل ایجاد گل در درون غدد برای تشکیل جوانه های جدید، طویل شدن ساقه گلدهنده و گلدهی طبیعی انجام پذیر گردد.

در طبیعت این احتیاجات سرمایی بوسیله شرایط آب و هوایی زمستان فراهم می گردد. گونه های زراعی این گروه به 6 تا12 هفته سرمادهی برای تحریک طویل شدن ساقه گلدهنده و گلدهی مناسب نیاز دارند. وقتی که رشد دوباره از سر گرفته می شود، دماهای متوس 23-17درجه در روز و 15-9 درجه در شب برای ادامه مراحل گلدهی نیاز است  (100) مریستم انتهایی هوایی (SAM) به صورت رویشی در بیشتر طول سال باقی می ماند و در بهار پاسخ به طول روزهای بلند به صورت زایشی در می آید. تمایز گل و طویل شدن سابقه گل دهنده سریع بوده و گلدهی در تابستان اتفاق می افتد. از اینرو A.senescense , A.nutants نمونه بارز این گروه هر ساله تشکیل 22-20 برگ داده و گلدهی آنها در تابستان بین ژوئن و آگوست انجام می گیرد بعضی از اعضای گروه ریزوم داران دو تا سه چرخه گلدهی در تابستان داشته و تشکیل یک یا چندین سری کامل برگ و تعدادی گل و ساقه گلدهنده در هر سیکل گلدهی می دهند(63)اطلاعات اندکی در مورد تاثیر محیط بر تشکیل گل در گونه های ریزوم دار از زیر جنس Rhizirideum در دست است.

برای تشکیل گل و نمو آن در A.Nutants و A.senescense و A.tuberosum احتیاجی به سرمای شدید برای گل انگیری نیست و تبدیل مریستم انتهای از رویشی به زایشی نسبتا سریع صورت می گیرد. تمایز در مریستم هوایی خیلی دیر در بهار انجام می گیرد و بدنبال طویل شدن پایه گلدهنده و گلدهی تابستانه اتفاق می افتد.

عدم نیاز سرمایی، علت اصلی گلدهی راحت بعضی از گونه های ریزوم دار از سیبری و قزاقستان به فلسطین و مدیترانه است، مثل A.trachyscordum و A.petreaum و A.plastyspathum و    .A.nutaus   این گونه ها به عنوان گیاهان چندساله پرورش داده می شوند و در شرایط اقلیمی مدیترانه در تابستان بین ماه های  می  و اگوست  بدون تیمار سرمایی گل می دهند. (Kamenetsky 2000)(64)

یک گروه حدواسط که ریزوم دار و پیازدار هستند نیز وجود دارد که از چندین گونه از بخش cepa تشکیل شده اند و شامل بعضی بستگان وحشی پیاز خوراکی هستند مثل A.alticum و A.pskemesa و A.galanthum و A.vavilovii .در محیط زیست طبیعی شان، این گیاهان دارای خواب کوتاه تابستانه اند و گلدهی آنها در پاییز اتفاق می افتد. بهرحال، دمای کم زمستان سبب کاهش و یا توقف کامل نمو آنها شده و بنابراین طویل شدن ساقه گل دهنده در بهار اتفاق می افتد. گلدهی در می و ژوئن بدنبال تشکیل 6 تا 8 برگ در هر ساقه هوایی اتفاق می افتد.   (37)

2-9-4-3- آلیومهای خوراکی

    در آلیومهای زراعی، به سبب کشت و کار طولانی مدت و نیز انتخاب وسیله کشاورزان و فشارهای اصلاحی به منظور سازگاری با شرایط محیطی مختلف و همچنین افزایش صفات اقتصادی، مراحل رشد و نمو و صفات کیفی آنها به شدت تحت تاثیر قرار گرفته شده است، که این صفات شامل، کاهش گلدهی در تمامی آلیومهای خوراکی و نیز طویل شدن ساقه در پیازچه و رشد سریع برگ در تره و تره چینی و در پیاز ژاپنی، تک جنینه بودن در پیاز خوراکی و افزایش تعداد غده ها در موسیر می باشد. در پیاز خوراکی، برای افزایش اندازه پیاز و برای چسبیدگی پوسته خارجی و رنگ و برای اشکال مختلف پیاز و برای افزایش و یا کاهش تندی پیاز و یا برای کاهش و یا افزایش محتوی ماده خشک برای صنایع تبدیلی و یا تازه خوری، انتخاب صورت می گیرد به استثنای سیر و مسیرهای بزرگ گونه A.ampleprasum و تمام توده های موسیر قدیمی، آلیومهای خوراکی به عنوان محصولات یکساله و یا دوساله کشت می شوند و همگی توسط بذر تکثیر می گردند. شرایط اقلیمی، خاکها و عملیات زراعی قبل و پس از کشت رشد و نمو گیاه را تحت تا ثیر قرار داده و همینطور مورفولوژی و ساختار شیمیایی گیاه را .  مثلا گلدهی در اثر تیمار سرما. تکی و یا دوقلو بودن، تند بودن و یا شیرین بودن. به طور کلی، تشکیل گل در این گروه بوسیله دماهای کم تسریع می گردد. مثلا در پیاز خوراکی  در پیازچه و پیاز ژاپنی و موسیر و یا بوسیله طول روزهای بلند، مثل پیاز خوراکی، پیازچه های چینی و سیر.  (63 )در بیشتر کولتیوارهای پیاز، تنها گیاهان کوچک با 12-10 برگ به تیمار سرما پاسخ می دهند و با دمای 12تا7 درجه .

2-9-5- تکثیر

 2-9-5-1- تکثیر از راه بذر

-4-3-2-2-   نحوه اندازه گیری جذب در دستگاه اسکپتروفتو متری

   در دستگاه اسپکتروفوتومتری دو محفظه از جنس کوارتز وجود دارد که نمونه ها در این محفظه ها که cell نام دارند، ریخته می شوند و این دو محفظه در مسیر طول موجهای مختلف نور قرار گرفته و می توان جذب مواد داخل آنها را در این طول موجها قرائت نمود. برای تعیین جذب ماده مورد نظر ابتدا دردرون دو محفظه مواد زیر را قرار می دهیم:

محفظه1: یک میلی لیتر از محلول استخراج شده حاوی الیسین +  یک میلی لیتر بافر A

محفظه 2: یک میلی لیتر از محلول استخراج شده حاوی الیسین +  یک میلی لیتر بافر A

سپس در طول 324 نانومتر دستگاه را روی آن صفر می کنیم. این کار به این منظور انجام می شود که تمام عناصر و موادی که در این طول موج ممکن است جذب داشته باشند جذبشان صفر شود.

در مرحله بعد در محفظه شماره(1) بجای cc1 بافر A، cc1 محلول 4-mp می ریزیم. سپس در 324 نانومتر جذب آنرا هر1ثانیه به مدت یک دقیقه می گیریم. چون آلیسین با 4-MP واکنش می دهد لذا مرتبا از مقدار 4-MP کاسته می شود که این مقدار کاهش برابر با میزان آلیسین است و میانگین کاهش 4-MP در مدت یک دقیقه را محاسبه می کنیم و با استفاده از فرمولی که قبلا آنرا توضیح دادیم مقدار آلیسین مشخص می شود. این  مقدار برابر با میزان الیسین در یک میلی لیتر محلول است و برای اینکه میزان الیسین در یک گرم غده تازه مشخص شود باید اعداد را در مقدار عصاره (سوپر نوتانت) اولیه ضرب کرد.

 

 

 

 

 

-1- گروهبندی اکوتیپها با نشانگر RAPD

     تعداد 16 اکوتیپ مختلف (جدول 6-1 ) بوسیله 20 آغازگر مورد بررسی مولکولی قرار گرفتند که از این میان 16 آغازگر چند شکلی مناسبی نشان دادند (جدول 7-1  ) . چند شکلی ایجاد شده توسط پرایمرها بین 92 تا 100 درصد متغیر بود. این آغازگر ها در کل 345 باند قابل رتبه بندی که اندازه آنها بین bP 3150-69 بود تولید کردند که در این بین 339 باند  چند شکلی نشان دادند.  میانگین باندهای متفاوت از 15 باند در آغازگر 116 تا 25 باند در آغازگرهای 134 و 391 متغیر بود.  بر  پایه تعداد باند متفاوت تولید شده بوسیله هر آغازگر 15 تا 16 ژنوتیپ قابل جداسازی بود. آغازگر 116 هر چند تعداد باند کمتری نسبت به سایر آغازگرها ایجاد کرد ولی بازده بیشتری در تشخیص ژنوتیپها از خود نشان داده باید توجه داشت که تعداد زیاد باند نمی تواند برای یک آغازگر مزیتی محسوب شود بلکه تعداد مکانهایی که چند شکلی نشان داده و از آن مهمتر تعداد ژنوتیپی که تفکیک می گردند بیشتر مورد توجه می باشند.

گروهبندی اکوتیپها با نرم افزار 02/2 NTsys و پس از تبدیل نتایج باندی به صورت ماتریس صفر و یک در نرم افزار  Excell انجام گرفت و دندرو گرام مربوطه بر اساس الگوریتم UPGMA ترسیم گردید. (شکل  7-1  )

با توجه به این دندره گرام 8 گروه مختلف قابل تصور می باشد که در گروه یک تنها اکوتیپ شماره 1 قرار دارد . در گروه دو، شش اکوتیپ شاغمل اکوتیپهای 9 و 14 و 15 و 11 و 12 و 10 قرار گرفتند که دو اکوتیپ 14 و 15 کاملاً به هم شبیه اند و شباهت زیادی با اکوتیپ شماره 9 دارند- اکوتیپهای 11 و 12 نیز شباهت زیادی با هم دارند. در این گروه اکوتیپ شماره با بقیه متفاوت است. در گروه سوم ، دو اکوتیپ شماره 13 و 16 و در گروه چهارم اکوتیپهای 2 و 3 و 6 را داریم که اکوتیپهای 2 و 3 شباهت بیشتری نسبت به هم دارند . در گروه پنجم اکوتیپ 8 و در گروه ششم اکوتیپ 4 و در گروه هفتم اکوتیپ 5 و بالاخره در گروه هشتم اکوتیپ 7 قرار دارند. ارتباط خاصی بین گروهبندی بر اساس نشانگر RAPD و پراکندگی جغرافیایی اکوتیپ ها دیده نشد و این ممکن است دلیل بر تنوع ژنتیکی زیاد بین اکوتیپهای Allium hirtifolium        در هر منطقه باشد زیرا اکوتیپهای 6و8 که مربوط به منطقه ریمله بودند وتحت عنوان ریمله1و ریمله2 نامگذاری شده اند وهمچنین7و14 که مربوط به منطقه نخوددر بودندو تحت عنوان نخوددر 1و2 نامگذاری شدنددر دندروگرامRAPD در گروه های جداگانه قرار گرفتند.

دانلود نمونه سوالات آزمون استخدامی اموزش و پرورش تفکیک رسته شغلی صنایع شیمیایی

نمونه سوالات آزمون استخدامی اموزش و پرورش تفکیک رسته شغلی صنایع شیمیایی نمونه سوالات آزمون استخدامی اموزش و پرورش تفکیک رسته شغلی صنایع شیمیایی

دسته بندی	آزمون استخدامی
فرمت فایل	pdf
حجم فایل	436 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	15

نمونه سوالات آزمون استخدامی  اموزش و پرورش تفکیک رسته شغلی صنایع شیمیایی

این مجموعه و پکیج شامل مهم ترین پر کاربردترین و پرتکرارترین نمونه سوالات آزمون های استخدامی دستگاه های اجرایی و آموزش و پرورش مربوط به این رسته شغلی میباشند و نقش بسیار مهمی در نتیجه نهایی دارند لذا مستقیما و اکیدا پیشنهاد تهیه و مطالعه این پکیج را به شما داوطلبان عزیز که حتما قصد قبولی آزمون را دارید می نمایم و اکیدا تاکید دارم که این مجموعه فوق العاده شگفت انگیز را از کف ندهید همین حالا اقدام نمایید آره الان لحظه بعدی باورکن که از رقیبت کلی عقب افتادی...

دانلود اندازه گیری داروهای دوپامینرژیک با روش های الکترو شیمیایی

اندازه گیری داروهای دوپامینرژیک با روش های الکترو شیمیایی اندازه گیری داروهای دوپامینرژیک با روش های الکترو شیمیایی

دسته بندی	شیمی
فرمت فایل	zip
حجم فایل	2194 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	19

مقالات کاربردی برای ارایه پروژه در کلاسهای شیمی در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد

تعداد سه مقاله با زبان اصلی و انگلیسی می باشد.

دانلود آموزش جامع شبیه سازی فرآیندهای شیمیایی با نرم افزار هایسیس Hysys

آموزش جامع شبیه سازی فرآیندهای شیمیایی با نرم افزار هایسیس Hysys دانلود آموزش جامع نرم افزار hysys

دسته بندی	مهندسی شیمی
فرمت فایل	pdf
حجم فایل	6630 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	160

این محصول جزوه آموزش جامع شبیه سازی فرآیندهای شیمیایی با نرم افزار هایسیس می باشد که به زبان فارسی و در فرمت PDF در 160 صفحه ارائه شده است

در آموزش از تصاویر مرتبط در محیط نرم افزار استفاده شده است

این جزوه شامل بخش های زیر می باشد:

مقدمه

مدل سازی فرایند

کاربردهای نرم افزار

معرفی نرم افزار HYSYS

توانایی های HYSYS

روش حل معادلات

محیط نرم افزار

معرفی محیط های مختلف و عناصر داخلی نرم افزار به کمک تصاویر

مدل ها و حلگرهای مختلف

نکات مهم و کاربردی

گزارش گیری از شبیه سازی

انتقال حرارت

شبیه سازی کولر

شبیه سازی مبدل حرارتی

شبیه سازی مبدل حرارتی چند جریانی

شبیه سازی کوره

واکنش های قابل تعریف در نرم افزار

شبیه سازی راکتور شیمیایی

شبیه سازی برج تقطیر

انواع خطاهای متداول و رفع آن

استفاده از امکانات تکمیلی نرم افزار

شبیه سازی و بهینه سازی پالایشگاه نفت خام

شبیه سازی فرایند های شیرین سازی و رطوبت زدایی